Úrval - 01.06.1966, Blaðsíða 6

4
ÚRVAL
Það var þannig engin furða, þó
að Indíánarnir litu á vísundinn, sem
gjöf frá Guði.
Hann er stærsta skepnan á ame-
ríska meginlandinu. Fullorðið dýr er
sex fet á hæð um herðakambinn, og
13 fet á lengd og vegur hátt í tonn.
Illskan logar í smáum augum hans,
og hornin á hr. V eru bráðdrep-
andi og með þeim rótar hann upp
grassverðinum og býr sér til flag til
að velta sér í, eða hann hrekur úlfa-
hjarðirnar á flótta. Frú V er heldur
ekki feimin, enda þótt hún sé að
jafnaði ekki eins heiftug og bóndi
hennar, þá er hún samt talin ein af
tíu illvígustu skepnum veraldar, ef
hætta steðjar að afkvæmi hennar.
Það er álitið, að áður en hvíti
maðurinn kom til Ameríku, hafi ver-
ið um 50 milljónir vísunda á megin-
landi álfunnar. Fyrstu nautasmal-
arnir komu ekki tölu á sumar hjarð-
irnar, sem á vegi þeirra urðu. Það
hafa verið nefnd dæmi um hjörð,
sem mönnum virtist að myndi vera
um það bil 25 mílur (40 km.) á
breidd, og lengd hjarðarinnar sá
enginn út yfir.
Það var ekki óalgengt á fyrstu
dögum fljótabátanna, að þeir kæm-
ust ekki áfram eftir Missouri, svo
dögum skipti, vegna nautahjarða,
sem voru að synda yfir.
Vísundurinn var í eina tíð al-
gengur fyrir austan Missisippifljót,
en um 1810 hafði hann verið flæmd-
ur vestur yfir fljótið og þar beið
hans dauðinn um leið og járnbraut
var lögð yfir meginlandið.
Vísundurinn barðist harðri bar-
áttu til að halda yfirráðum sínum
á sléttunum. Þeir ruddu um síma-
staurum, fylktu sér á járnbrautar-
teinana og stöðvuðu þannig lest-
arnar. Þeir áttu það einnig til að
ráðast á milli vagnanna og brjóta
tengslin.
Kansas & Kyrrahafsfélagið leigði
sér frábærar skyttur til að halda
opinni leiðinni fyrir járnbrautalest-
ir sínar. Einn þessara manna var
William nokkur Cody. Hann var
ráðinn með miklum launum á þeirr-
ar tíðar mælikvarða, eða 500 dollara
á mánuði til að stjórna hópi skyttna
til eyðingar vísundum. Hann skaut
eitt sinn sjálfur 69 vísunda á einum
dgi, og á átján mánuðum hafði hann
lagt 4280 vísunda að velli. Hann
hlaut mikla frægð af þessu verki
og nafnið Buffalo Bill.
Þúsundir vísunda voru drepnir
vegna tungu þeirra eða húðar og
leifarnar ekki hirtar heldur látnar
rotna þar sem þær voru komnar.
Milljónir vísunda voru drepnir að-
eins til að hreinsa landið.
Ljósmyndir frá þessum tíma,
sýna slétturnar þaktar hvítum bein-
um, svo langt, sem augað eygði.
Jafnvel á þann hátt hélt vísundur-
inn áfram, að koma manninum að
notum. Það kom í ljós að beinin
voru ágæt verzlunarvara til notkun-
ar við að hreinsa sykur og' jafnframt
til áburðar. Mörgum árum eftir að
hjarðir hættu að sjást á sléttunum,
notuðu ferðalangar beinin, sem
eldsmat, þar sem ekki var annað
fyrir hendi. Og loks var vísundurinn
fyrsti veghefill Bandaríkjanna.
Fyrsti vegurinn inn í óbyggðirnar,
vegurinn hans Daniels Bone var
lagður í vísundaslóð frá Tennesse