Úrval - 01.06.1966, Blaðsíða 89
HVERJIR TAKA BERLÍN?
87
um, að mikilli stórskotahríð hefði
verið beint gegn hersveitum hans
ofan úr Seelowhæðunum, er þær
sóttu fram. Rússnesku skriðdrekarn-
ir stóðu fastir í mýrunum. Sumir
þeirra höfðu orðið fyrir skotum og
gereyðilagzt af eldi. Chuikov sagði,
að 9. varðliðsherinn hans væri að-
eins búinn að sækja fram um rúma
1300 metra. Samkvæmt frásögn
Popiels hershöfðingja veitti Zhukov
reiði sinni útrás „með heillangri
runu af kröftugum skammarynð-
um“.
Marskálkurinn hafði alls ekki í
hyggju að láta nokkrar vel staðsett-
ar óvinabyssur tefja framsókn herja
hans. Hann ætlaði ekki heldur að
veita Koniev keppinaut sínum tæki-
færi til þess að verða á undan inn
í Berlínarborg. Hann gaf allmargar
fyrirskipanir í miklum flýti.
Sprengjuflugvélasveitir hans áttu
að ráðast gegn byssustæðum óvin-
anna, og stórskotaliðið átti að beina
skotum sínum ósleitilega að Seel-
owhæðunum. Upphaflega hafði hann
ekki ætlað að beita skriðdrekasveit-
um sínum, fyrr en eftir að Seelow-
hæðirnar höfðu verið teknar, en nú
ákvað Zhukov að senda þær tafar-
laust fram til orrustu. Katukov
hershöfðingi, yfirmaður 1. skrið-
drekahersins, sem var staddur inni
í skrifstofu Zhukovs í neðanjarðar-
byrginu, fékk þannig fyrirskipanir
sínar milliliðalaust þar á stundinni.
Zhukov var ekki myrkur í máli um
fyrirætlun sína: Seelowhæðirnar
átti að taka, hvað sem það kost-
aði.
Síðan strunsaði þrekvaxni mar-
skálkurinn út úr byrginu, og á eft-
ir honum fóru svo aðstoðarmenn
hans. Hann var augsýnilega reiður
ennþá. Á leið hans út viku liðs-
foringjarnir úr vegi fyrir honum,
svo að ekkert tefði för hans. Þá
sneri hann sér skyndilega að Katu-
kov og sagði byrstur á svip: „Jæja
þá, áfram með ykkur“!
1 „Virkinu" Berlín.
Það virtist næstum sem yfirvöldin
væru ekki undir það búin að horf-
ast í augu við þá staðreynd, að Ber-
lín var í hættu. Rauði herinn var nú
í aðeins 32 kíómetra fjarlægð frá
borginni, en samt hafði ekki verið
gefið neitt merki um yfirvofandi
hættu og engin opinber tilkynning
birt um þessa staðreynd. En Berlín-
arbúar vissu samt, að Rússar höfðu
gert árás. Fyrstu merki þess voru
skotdrunurnar úr byssum þeirra,
sem líktust ólundarlegum þrumum
fjarlægs storms. Enginn vissi samt
nákvæmlega, hvernig ástandið var
í raun og veru, en flestir Berlínar-
búar voru á þeirri skoðun, að dauða-
stríð borgarinnar væri nú að hefj-
ast.
Jafnvel þeir, sem verstar aðstæður
höfðu til þess að afla sér réttra upp-
lýsinga, gátu auðveldlega séð,
hversu borgin var illa undir það
búin að standast árás. Helztu veg-
irnir út úr borginni og allir þjóð-
vegirnir voru enn opnir. Það sáust
varla nokkurs staðar neinar fall-
byssur né brynvarin farartæki. Að
vísu voru vegahindranir og götu-
virki á stöku stað, en ósköp flaust-
urslega byggð. Á einstaka stað gat