Úrval - 01.06.1966, Blaðsíða 83
HVERJIR TAKA BERLÍN?
81
Þmmugnýr tuttugu þúsiind rússneskra fallbyssna og hinir
kynngimögnuðu tónar „Ragnaraka“ . . . Þetta. var jorleikur-
inn að síðustu orrustu Þýzkalands, orrustunni, sem gerði
fíerlínarborg að rísavöxnum líkbálkesti, óðu eldhafi, sem
gleypti guði Þriðja Ríkisins með húð og hári.
I þessum þriðja og síðasta kafla verks síns bregður Corne-
lius Ryan upp myndurn af liinni hryllilegu ógn og eyðilegg-
ingu síðustu daga orrustu þessarar. Ilann lýsir á áhrifamik-
inn hátt hinni algeru vitfirringu, sem einkenndi síðustu daga
Hitlers, dauðateygjum borgarinnar og því æði nauðgana,
hefndar og sjálfsmorða, sem þar tók völdin. „Síðasta orr-
ustarí' er meistaralega rituð lýsing á örlagaþrungnum við-
burðum á sviði alheimsstjórnmála og hernaðar, en verk þetta
er umfram allt vitni um allt hið versta og einnig hið bezta,
sem býr í sál mannsins.
Heinrici hershöfðingi þekkti all-
ar vísbendingar. Á vissum svæð-
um á Austurvígstöðvunum höfðu
Rússar hafið skothríð. Á öðrum stöð-
um höfðu þeir hafið minni háttar
árásir. Heinrici, maðurinn, sem sjá
átti um, að sókn Rússa frá Oder-
fljóti til Berlínar yrði stöðvuð,
gerði sér grein fyrir því, að þarna
var bara um tilraunir að ræða.
Rússar voru að prófa sig áfram. Nú
þurfti hann að taka ákvörðun um,
hvenær gefa skyldi fyrirskipun um
herkænskubragðið, sem hafði gert
hann svo frægan: skyldilegt undan-
hald liðssveita hans til aftari varnar-
línu rétt á undan hinni geysilegu
skothríð óvinanna, sem verða mundi
merki um, að aðalárásin væri nú
að hefjast.
Heinrici athugaði vandlega síðustu
hrúguna af könnunar- og njósna-
skýrslunum, þar á meðal árangur-
inn af yfirheyrslum yfir föngum
þeim, sem nýlega höfðu verið tekn-
ir til fanga. í einni skýrslunni var
skýrt frá rússneskum hermanni,
sem „hafði lýst því yfir, að aðal-
sóknin mundi hefjast innan næstu
5—10 daga“. Fanginn hafði sagt, að
talað vær um, „að Rússland mundi
ekki leyfa Bandaríkjunum og Eng-
landi að taka Berlín og gefa þess-
um ríkjum þannig tækifæri til að
geta sagt, að það hefðu verið þau,
sem hefðu sigrað Berlínarborg".
í bækistöð sinni í Schönewald-
skóginum fyrir norðan Berlín leit
Heinrici yfir skýrslur þessar og
ræddi við aðstoðarmenn sína. Svo
tók hann að ganga um gólf í skrif-
stofu sinni með hendur fyrir aftan
bak. Hann var þungt hugsi og horfði
í gaupnir sér. Skyndilega nam hann