Úrval - 01.06.1966, Blaðsíða 11

GIJLLIÐ — KONUNGUR MÁLMANNA
9
ígreyptum framleiðslunúmerum,
sem auðkenna þær síðan, eru flutt-
ar úr verksmiðjunum í brynvörð-
um bifreiðum.
Eftir það getur sitt hvað skeð.
Þótt flestar stanganna rati rétta
boðleið, lendir að jafnaði ein
af hverjum átta á villigötum.
Svartamarkaður, sem teygir anga
sína kringum hnöttinn, með höfuð-
stöðvar í framandlegum borgum,
svo sem Beirut, Dakar, Hong Kong
og Bombay, gleypir geysimikið af
gulli. Þetta er engin furða, þegar
þess er gætt, að hver únsa gulls,
metin „opinberlega“ á 35 dollara,
selst fyrir 80 á frjálsum markaði
og þúsund dollara gróði lendir í
vasa hvers þess, sem tekst að kom-
ast yfir landamærin með gullstöng
á stærð við súkkulaðiræmu í fór-
um sínum.
ÚRLAUSN GULLGERÐAR-
MANNSINS
Þó að engin þjóð noti gull sem
lögeyri nú á dögum, er samt sums
staðar slegið gull til þess að full-
nægja hinni geysilegu eftirspurn
eftir gullmynt. Stóra-Bretland
verpir glóandi gullpundum, sem
seljast með feiknahagnaði á sölu-
torgum Austurlanda. Amerískir
tuttugudalapeningar eru nú slegnir
á Ítalíu úr lítið eitt hreinna gulli en
upprunalegu peningarnir af því
tagi. Þeir eru seldir amerísku ferða-
fólki á 45 dollara stykkið. Kaupin
eru í senn ólögleg og ekki góð, þar
sem eiginlegt gullverð slíks pen-
ings nemur aðeins 34 dollurum.
Hinir forsjálu Frakkar, sem sam-
kvæmt frönskum lögum mega
kaupa gull í hvaða banka sem er
og telja líka gullpeninga beztu
tryggingu gegn hvers kyns áföll-
um, hamstra nú um fjórðung af
þeim 15 milljörðum dollara gulls,
sem nú teljast í einkaeign í heimin-
um, í klæðaskápum sínum, köku-
baukum og rúmdýnum.
Öldum saman héldu vísindamenn
því fram, að hægt mundi að búa
til gull úr öðrum efnum. Vandinn
væri að finna aðferðina til þess.
Hempuklæddir, skeggjaðir gull-
gerðarmenn sátu í hitasvækju í
daunillum tilraunastofum og reyndu
að finna „stein vitringanna11, sem
átti að geta breytt ódýrum málm-
um í gull. Nú á dögum, þegar
kjarnakljúfar hafa leyst deiglurn-
ar af hólmi, getum vér náð árangri
á þessu sviði með því að kljúfa
frumeindir. Ekki er þó hægt að
mæla með því sem tómstundaiðju.
Eðlisfræðingurinn yrði að byrja
með blýi eða platínu, og á endanum
sæti hann uppi með gullkorn á
stærð við títuprjónshaus, sem hefði
kostað hann jafnmikið og nokkur
tonn af náttúrlegu gulli. Samt
mundi það teljast ósvikið gull,
gert af manna höndum, árangur
margra alda viðleitni mannsandans.
Þótt gnægð gulls sé enn að finna
í þeim námum, sem nú þekkjast,
fullyrða jarðfræðingar, að fram-
tíðin muni ekki fela mikla gull-
fundi í skauti sér. Svo mjög sem
gulls hefur verið leitað um dagana
um allar jarðir, telja þeir ólíklegt,
að mönnum hafi sézt yfir miklar
námur af því tagi. En hvort sem
gullframleiðslan vex eða minnk-