Úrval - 01.06.1966, Blaðsíða 46

44
ÚRVAL
hvort hann telji að Gyðingum beri
að gjalda keisaranum skatt.
Svarið hlaut að vera mikilvægt
fyrir hina kristnu menn í Róm á
þessum tíma, því að einmitt þetta
atriði hafði verið eitt af orsökunum
til uppreisnarinnar 66.
Markús lætur Jesús játa því, að
mönnum beri að gjalda keisaranum
skatt, en það er mikið vafamál, að
sú hafi verið skoðun Jesús sjálfs.
Þannig fullvissar Markús hinn
rómverska söfnuð um, að Jesús hafi
verið hollur Róm, og ekki í nokkru
slagtogi við hina ísraelsku þjóðern-
issinna, sem stóðu að uppreisninni.
Markúsar guðspjall virðist því
vera ritsmíð tilorðin fyrst og fremst
til að friða hina kristnu Rómverja
sem stóðu ráðvilltir milli þjóðern-
iskenndar sinnar og trúar.
Samt blasti sú staðreynd við þess-
um samtíðar mönnum Markúsar, að
Jesús hafði verið dæmdur af Pila-
tusi sem uppreisnarmaður og fram
hjá þeim dómi varð ekki gengið
og það gerði Markús sér ljóst. Hann
játar því þessari staðreynd en legg-
ur sig í framkróka með að þvo
hendur Pilatusar og hinna róm-
versku yfirvalda, en koma skömm-
inni og ábyrgðinni á hendur Gyð-
ingum sjálfum og æðstu prestun-
um. (Við könnumst alltof vel við
þessa aðferð enn í dag, þegar póli-
tískir ofstækismenn beina fyrst og
fremst geiri sínum að ráðamönnum
í sínu eigin landi, þegar ríki, sem
trúarbræður þeirra hafa völdin í,
beitir þeirra eigin þjóð ofbeldi.
Þýð.) Markús setur á svið glæpa-
sögu, þar sem „farisearnir og hinir
skriftlærðu", eru bófaforingjarnir,
sem síðan ráða ráðum sínum með
Herodesar mönnum, um það hvern-
ig Jesús verði helzt fyrirkomið.
Pilatus og Rómverjar eru þarna
næstum hlutlausir þátttakendur.
Markús játar, að hin gyðinglegu yf-
irvöld hafi sent vopnaða sveit
manna til að handtaka Jesús, en
gerir lítið úr þeirri mótstöðu sem
veitt var í Getsemanegarðinum.
Hann lætur sér nægja að segja: „að
einn þeirra, sem með Jesús voru í
garðinum hafi höggvið eyrað af
þjóni æðsta prestsins", en hjá seinni
tíma riturum kemur í ljós að sá
sem hjó, var einn af lærisveinun-
um og jafnframt að þeir voru vopn-
aðir. Frásögn Markúsar af sjálfum
réttarhöldunum ber einnig með sér
að hún er rituð í ákveðnum til-
gangi, eða að minnsta kosti gefur
nútíma manni fulla ástæðu til að
ætla það.
Markús lætur ótvírætt að því
liggja að öll réttarhöldin hafi verið
sett á svið af æðstu mönnum Gyð-
inga til að klekkja á Jesús, og jafn-
framt segir hann að falsvitni hafi
verið leidd og hafi framburði þeirra
ekki borið saman og engar sakir
fundizt á Jesús.
Nú vaknar sú spurning eðlilega
hjá okkur, sem þekkjum ekki svo
lítið orðið til gerviréttarhalda,
hvernig það getur hafa skeð, að
æðstu prestarnir, sem búnir eru að
hafa handtöku Jesús Iengi í huga,
hafi ekki hugsað fyrir haldgóðum
vitnum og sakargiftum og lent í
þeirri villu, að framburður vitnanna
varð tómt þrugl sem engin stoð
reyndist í.
Markúsi er greinilega meira í mun,