Úrval - 01.06.1966, Blaðsíða 17

BÆTIÐ MINNIÐ
15
lega leiknir, og illþekkjanlegir, hver
um sig, en Simonides var fær um
að þekkja þá alla, vegna þess, að
hann mundi hvar hver og einn þeirra
sat.
Þetta leiddi þá hugmynd af sér
hjá Simonides, að það væri auð-
veldara að muna ýmsa hluti með
því að tengja þá ákveðnum stöðum,
og öðrum hlutum.
Kerfið barst síðan til Rómar, þar
sem það var notað af Cicero, sem
hefur orðið frægastur manna fyr-
ir að muna ræður sínar.
Cicero færði sig herbergi úr her-
bergi í húsi sínu á meðan hann fór
yfir hvern hluta ræðu sinnar. Eft-
ir það gat hann, með því að kalla
fram í huga sinn herbergjaskipan
og tilhögun í húsi sínu, sem auð-
vitað er fæstum vandi, því að flest-
ir þekkja hús sín — munað tilsvar-
andi kafla eða atriði ræðunnar. Ef
mikið þurfti að muna, lét hann á-
kveðna hluti í herbergjunum minna
sig á, og fór síðan í næsta og þar-
næsta herbergi, ef hitt dugði ekki
til.
Eftir fall hins rómverska ríkis,
var mneonics, en svo er þessi minn-
isíþrótt kölluð um heimsbyggðina,
nema væntanlega á íslandi þar sem
notkun alþjóðlegra heita er tabú,
iðkuð áfram í klaustrunum. Til er
gamalt handrit af ritgerð um minn-
isíþróttina eftir Robert Bacon, ensk-
an og frægan munk, sem uppi var
á 13. öld.
Árið 1491 (árið áður en Kolumbus
fann Ameríku, svo að við notum
tengi kerfið) — var þessi minnisí-
þrótt (mneonics) endurvakin í bók
eftir Petrus Ravennas. Hann var
einhver fyrsti maður þeirrar sögu,
sem við þekkjum til að leggja stund
á þessa íþrótt svo að á almanna
vitorði væri og hlaut fýíir það
mikla frægð og var þekktur á þeim
tíma undir nafninu Pétur minnugi.
Önnur bók skrifuð um þetta efni
og barst út meðal almennings var
rituð af Johann Winkelmann 1648.
Hið gamla kerfi Simonides er enn
í fullu gildi, og örugglega ekki
minna gildi en áður fyrr, þar sem
nú bætast sífellt við nýir hlutir og
ný hugtök næstum daglega, sem
hinn siðmenntaði maður verður að
muna. Reyndu þetta herbergjakerfi
sjálfur á þessari grein, sem þú ert
að lesa. ímyndaðu sjálfan þig stadd-
an í herbergi, þar sem húsgögnum
væri skipað sem hér segir:
Á vinstri hönd, þegar þú kæmir
inn, væri símaborð, síðan sófi, og
þá næst sjónvarpstæki og væri það
í horninu fjær til vinstri. Á veggn-
um gegnt þér, þegar þú kæmir inn,
væri arinn og til hægri við hann
skrifborð. Á veggnum til hægri
væri stór gluggi, og í hægra horn-
inu væri bókahilla og síðan hæg-
indastóll. Þetta eru átta hlutir. Nú
ætti að vera auðvelt að muna átta
önnur ariði eða hluti með því að
ímynda sér að þeir stæðu á hinum
fyrri átta hlutum sem áður hafa
verið nefndir. Því ólíkari, sem þeir
hlutir eru, sem notaðir eru til að
byggja á — þeim mun betra.
Nú er að ímynda sér þau atriði,
sem við höfum nefnt í greininni,
sem hluti er stæðu á áðurnefndum
átta hlutum.
1) Símaborðið. Á því hugsaði mað-
ur sér að stæði, stytta í fullri stærð