Fróðskaparrit - 01.01.1989, Page 49

FØROYSKA MÁLNEVNDIN
53
røkkur væl til skrivstovuhald og fundir, ið
verða hildnir eina ferð um mánaðin ella so.
Á fundum verður støða tikin til givin ráð og
torførar spurningar verða serliga havdir til
viðgerðar.
Onnur grein í reglugerðini ljóðar soleiðis:
„Føroyska málnevndin skal geva lands-
stovnum og almenningi ráð og upplýsing í
spurningum um føroyskt mál. Nevndin hev-
ur fyrst og fremst hesar fyrisetningar at
fremja:
1.
At savna og skráseta nýkomin føroysk orð
og vera til hjálpar at velja og evna til nýggj
orð. Nevndin skal eisini hava eyguni eftir
málspillu, sum er um at taka seg upp, og
royna at forða fyri, at hon festist.
2.
At svara málspurningum frá stovnum og
einstaklingum og leggja sær eina við at hava
gott samstarv við stovnar og fjølmiðlar, ið
hava stóra málsliga ávirkan, so sum lands-
fyrisiting, skúlar, tíðindabløð, útvarp og
sjónvarp.
3.
At svara spurningum um ivamál viðvíkjandi
fólkanøvnum, staðanøvnum og øðrum
nøvnum. Spurningar og svør verða varðveitt
í skjalasavninum hjá nevndini.
4.
At hava samstarv við aðrar málnevndir og
samsvarandi stovnar í hinum Norðurlondum
og senda umboðsfólk á felags ársfund teirra.
Nevndin tilnevnir stjórnarlim og varalim fyri
føroyskt mál í stjórn Málstovu Norðurlanda.
Harumframt kann landsstýrið geva nevndini
onnur verkevni í sambandi við føroyska
málrøkt, so sum stavsetingarspurningar,
ráðgeving um mál í lógum og kunngerðum,
lærubókum og handbókum og øðrum.“
í 4. grein stendur m.a.: „Nevndin situr í fýra
ár í senn. Hon velur sjálv formann sín. Av
nevndarlimum krevst, at teir hava málsliga
útbúgving ella á einhvønn hátt hava prógvað
kunnleika og hegni til føroyskt málstarv.
Føroyamálsdeild Fróðskaparseturs Føroya
veitir nevndini málfrøðiliga leiðbeining eftir
tørvi og letur málsøvn síni vera henni til
taks.“
Nakrar fáar viðmerkingar til endamáls-
orðingina.
At savna og skráseta nýkomin orð skal
orðasavnið á Føroysmálsdeildini eisini gera.
Men nevndin skal serliga royna at fylgja við
nýkomnum orðum við tí í huga at kunna
hava svar til reiðar, tá ið fólk sóknast eftir
orðum fyri nýggjum hugtøkum. Eisini er tað
vert at fylja við nýggjum orðum, ið kanska
eru ikki nóg góð, so at høvi kann vera til at
gera uppskot um betri orð. Eisini stendur, at
nevndin skal evna til nýggj orð, og tað roynir
hon sum frægast, bæði biðin og óbiðin. Eg
skal her nevna nøkur dømi - summi orðini
eru komin í nýtslu, onnur ikki. Eg nevni hitt
fremmanda fyrst og síðan føroyska uppskot-
ið: beredskab: fyribúnaður, boblebad: gos-
bað, butterfly fillet: tvíflak, container: bingja,
ensilage: súrløga, gylle: flottøð, kunstgræs:
graslíki, multipack: fjølpakki el. stórpakki,
overhead-projector: uppvørpa, relæ: reiðlag,
roll-off-roll-on skib el. ro-ro skib: ekjuskip,
skrubtudse: rúðurpadda, totalentreprise: al-
verktøka, løbetid: (fyri veksil): gildistíð,
applikationsprogrammel (til teldu): nýtslu-
forrit, remmesæl: granselur (hetta er forn-
norrønt orð) - sama er skálgi fyri danska
fiskanavnið skalle, kollektiv: búlag el. sam-
bú, kollegium: búgarður, terminal: farstøð,
frynsegoder: umloysur (hetta er orð, sum var
til frammanundan og mong munnu kenna -
tað sigur, at tað er ikki altíð neyðugt at skapa