Fróðskaparrit - 01.01.1989, Blaðsíða 118

122
FØROYSK KLÆÐIR
myrkum lissum, so hon samstundis gjørdi
nyttu sum snørilív. Troyggjan hevði stuttar
ermar.
H.M. Debes skrivar, at somu mynstur verða
bundin sum áður, men troyggjan sjálv hevur
skift skap, hon verður stimað ov høgt upp.
Áður kom stimingin bert upp undir bróstini.
Hetta gav kvinnuni eitt nógv vakrari skap.
H.M. Debes sigur eisini, at bregdað band í
tveimum litum skal vera um, í erva og um
ermarnar.
Á Fornminnissavninum eru fleiri rættiliga
gamlar troyggjur. Tíverri vantar okkum frá-
greiðing um tær fyrst innkomnu. Har er ein-
litt myrkablá tvíbundin, einlitt reyð við
rangbundnum mynstri, tvílitt, reyð við
myrkabláum mynstri, trílitt, reyð við myrka-
bláum og hvítum mynstri. Tann hvíti tráð-
urin er úr bummull. Síðani eru tvær tvílittar,
reyðar og svartar, onnur bundin í Havn og
hin í Kvívík uml. 1850. Mynstrini í báðum
troyggjunum eru at finna í bókini „Føroysk
Bindingarmynstur". Báðar troyggjurnar eru
eitrandi fínt bundnar. I skapi eru tær líkar
troyggjunum nú á døgum, bert minni í stødd.
Vanliga troyggjan í dag er tvílitt, antin
reyð og myrkablá ella reyð og svørt, ella
myrkablá og ljósari blá. Tó havi eg sæð
nakrar fáar trílittar, reyða við myrkabláum
og hvítum og reyða við myrkabláum og ljós-
ari bláum. I skapi eru flestar troyggjur eins
og tann myrkavioletta sum Jørgen Landt
skrivar um í 1800. Mynstrini eru tey somu,
sum eru at finna í bókini „Føroysk Binding-
armynstur“. Troyggjurnar eru kantaðar upp
framman við bregdaðum bandi ella svørtum
floyali. Fyrr var oftast kantað við bummull
ella silki. Nú verða bert brúktar silvurmallur,
fyrr var tað krókar og lykkjur ella tinmallur.
Brystið
Lucas Debes og J. Chr. Svabo skriva um bryst
í sambandi við stakkin, men ikki troyggjuna.
J. Landt nevnir ikki brystið. C.J. Graba sigur
troyggjurnar verða kneptar saman við krók-
um og lykkjum ella stimaðar við tinringum,
so tær eru átøkar brysti.
H.J.J. Sørensen sigur troyggjuna vera snørda
við lissum, men sigur einki um brystið.
H.M. Debes sigur brystini vera væl og fast
bundin úr fínum vælnappaðum tógvi -
bundin sum eitt hosuleggald - avtikin - síð-
ani væl tøvd, litað svørt ella myrkablá, klipt
upp, rundað av í erva um leið 1 cm, fóðrað
og sett bregdað band runt um.
Kona frá Gjógv segði mær, at hon mintist
mynsturbundið bryst, reytt og myrkablátt til
einlitta troyggju, mynstrið var áttablaða-
stjørnan. í dag verður mest brúkt svart floyal
ella klæði, ofta fóðrað við reyðum silki.
Skjúrtið
Lucas Debes sigur einki um skjúrtið. J.Chr.
Svabo sigur skjúrtið antin vera einskeftað
ella spølut, líkt „hvergarnstoyi“. J. Landt
sigur skjúrtini vera brún úr „hvergarnstoyi“,
hvítspølut til gerandis og gulspølut til heilig-
dags. C.J. Graba sigur einki um skjúrtið.
H.J.J. Sørensen sigur skjúrtið vera myrkt
ullint við spølum. H. M. Debes sigur skjúrtini
hava verið vovin í fimm litum, men altíð
myrkablá í botni. Til eldri vóru tey myrkablá
og ljósari blá, sum vóru rópt myrk og ljós
skjúrt. Eisini vóry tey vovin reyð, blá og hvít
- myrkablá, ljósablá og reyð-myrkablá við
gulum og grønum spølum og so tey myrka-
bláu og reyðu, sum jú eru tey, ið nú mest