Fróðskaparrit - 01.01.1989, Síða 129

FØROYSK KLÆÐIR
133
stúkuna eins og í eina stúku við tað, at hon
er seymað soleiðis. H.J.J. Sørensen sigur
mannfólkini brúka ullinta stúku.
H.M. Debes sigur einki um stúku.
Fornminriissavnið eigur stúku og hálv-
ermar. - Mamma segði mær, at langabbi,
Joen M. Lamhauge (f. 1874, d.1934), ongan-
tíð átti skjúrtu. Brúkti fína ullinta stúku, læt
seg úr henni, tá ið hann fór í song, og svav
nakin. Til stás hevði hann leysan hálskraga
undir sjóstúkuni. Kragin var stívur og røkk
niður á bringu. Undir kraganum hevði hann
prýðishálsklút. Abbi, Jákup Lamhauge
(f.1874, d.1958), átti heldur ikki skjúrtu, fyrr
enn mammubeiggjarnir vuksu til uml. 1915-
20. Abbi brúkti myrkabláa troyggju við
messingarknappum.
Hálsklútur
Lucas Debes sigur einki um hálsklút. J.Chr.
Svabo sigur, at brúktur verður antin háls-
klútur úr hvítum lørifti ella turriklæði. J.
Landt sigur frá hvítum hálsklúti ella ymist
littum kattunsturriklæði. Eisini sigur hann
brúðgómshálsklútin vera frynsaðan og
prýddan við reyðum silkibondum.
C.J. Graba sigur einki um hálsklút. H.J.J.
Sørensen nevnir bert „Krave og Flipper".
H.M. Debes sigur einki um hálsklút.
Jóhanna M.S. Hansen sigur í „Gomlum
gøtum 1“ frá gamlari konu í Mykinesi, at har
høvdu tey brúkt nakað, ið kallaðist vinar-
turriklæði. Sjálv mintist Jóhanna M. S. Han-
sen bert svørt turriklæði, ið bundin vóru um
stúkukvarðan, ið var so høgur, at hann kundi
brótast niðuryvir.
í dag verða brúktar hvítar handilsskjúrtur
oftast við svørtum slipsi.
Høvuðbúnin
Stavnhettan
Lucas Debes sigur einki um, hvat mannfólk-
ini høvdu á høvdinum.
J.Chr. Svabo harafturímóti gevur greiða frá-
greiðing um húgvur og stavnhettuna. Stavn-
hettan, ið er stásplagg, sigur hann, sær so-
leiðis út:
„Hoved-Tøjet er en Bonde Hat (Hetta) af
fiint sort Vadmel eller Klæde (see Art. om
Haandværker). Denne Hat er den fuldkom-
neste ieg kjender, siden den kan bruges paa
3 Maader, neml. a) Naar den har sin rette
Opsats, da den bruges til Stads. Den haver 2
opstaaende store Spidser (Stavnur) og en
liden foran. Pulden, som bedækker Hovedet,
er belagt med en Art af sorte Traad Knip-
linger; ligeledes Stavnenes Kanter. I denne
Opsats synes den at klæde de fleste vel, især
et bredt, eller Grenadeer-Ansigt. b) Naar
den nedslaaes, beskjærme Stavnene baade
Hals og Bryst for Regn og Kulde. c) Naar
Stavnene, samlede, legges paa Nakken, bru-
ges den, som et Neglige. Hertil bruges kun
de gamle og udslidte Hetter, siden de derved
tabe deres Stilling og Anseelse.“
Um húgvurnar sigur hann: „Paa Hovedet
bruges gjerne enten en af de Polske Skind-
Huer, eller en strikket Hue af adskillige Far-
ver, og Huer af stribet Hvergarns Tøj;
undertiden og en gammel Hetta“.
J.Landt skrivar um „Hat eller Hætte af sort
Klæde, denne har for og bag 2 Spidse eller