Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 13

12
því aö víöast livar eru nógir garnlir
sorphaugar, nioldarrústir og ösku-
haugar til undirburöar. En vitanlega,
sá búmaöur, sem á nóga óræktaða
jörð, hefur fje milli handa og getur
komið afuröunum í verö, hann hef-
ur aldrei of mikiö af áburði. Og
sjálfsagt er talið um áburðarskortinn
á nokkrum rökum bygt. En allir þeir,
sem á þetta minnast, gera líka kröfu
til íslenskra bænda, sem ekki er gerö
til bænda alment í neinu menningar-
landi, mjer vitanlega. Hún er sú, a ö
hver einasti bóndi fram-
leiði sjálfur nógan áburö
handa s j e r. Þaö eru sjálfsagt til
bændur erlendis, sem gera þetta, en
bændur gera þaö ekki alment í
neinu því landi, þar sem landbúnaö-
urinn er kominn á fullkomiö stig.
Þar kaupa þeir áburö að úr öllum
áttum, ýmist beinlínis frá áburöar-
námum og áburðarverksmiðjum, eöa
óbeinlínis, með því aö kaupa kraft-
fóöur handa skepnum sínum. En hjer
þykir þaö svo sjálfsagt, aö enginn
minnist einu sinni á þaö, aö hver
jörð framleiði nógan áburö til þess
að rækta sjálfa sig — og þar aö
auki í eldinn handa fólkinu. En að
gera þær kröfur til þessa lands, aö
þaö meö þessu móti sýni sig aö vera
betra, en önnur landbúnaðarlönd al-
ment, ]iaö er ósanngjarnt. Nú
er það líklega sönnu næst, aö vegna
landrýmisins og þeirra afuröa, sem
fá má af flæöiengi og óræktuðu
landi, stöndum vjer betur að vigi
með heimafenginn áburö en flest önn-
nr lönd, ef vjer hirðum hann almenni-
lega, og ekki misbrúkum hann til
þess aö pína með honum uppskeru
úr óþurkaðri jörö. En þurfi samt aö
tala um áburðarskort, þá er sá skort-
ur engu öðru aö kenna en vöntun á
samgöngutækjum innanlands. Ef viö
getum fengiö jafn-verðmæta uppskeru
af hverjum bletti eins og aörir, og
getum komið afuröunum á sama
markað og aðrir, þá er oss vorkunn-
arlaust að kaupa eitthvaö af áburöi
eöa kraftfóöri eins og aðrir, ef flutn-
ingstækin eru fyrir hendi, svo fram-
arlega sem ræktunin þykir ekki
ganga nógu fljótt með heimafengn-
um áburði einum saman. Er það ekki
dálítið leiðinleg tilhugsun, að þó aö
fariö verði aö vjnna áburö úr loft-
inu með einhverju af fossunum hjer,
þá er ekki sem stendur útlit fyrir að
nein af helstu búnaöarhjerööum
londsins gætu notaö sjer þann áburö
— vegna skorts á samgöngutækjum ?
Vjer yrðum aö senda hann til út-
landa, og hjálpa keppinautum ís-
lensku bændanna um hann.
Jeg hef þá minst á þessi fjögur
mein íslenska landbúnaðarins, við-
skiftateppu, horfellishættu, eldsneyt-
skort og áburðarskort, og reynt að
gera grein fyrir því, aö þau mundu
öll batna, i raun rjettri læknast að
fullu, ef vjer fengjum nægilega full-
komin samgöngutæki innanlands,
jafn-fullkomin og menningarþjóðirn-
ai hafa nú á tímum. Því má bæta
viö, aö öll þessi sömu mein mundu
þjá landbúnað sumra þeirra land-
anna, sem best eru talin, ef þau
væru ekki betur skipuð samgöngu-
tækjum en land vort er nú. Svo bið
jeg menn aö íhuga vel, hvernig horf-
urnar fyrir landbúnaðinum eru orön-
ar, ef tekst aö bæta úr þessum mein-
um — og ef svofæst hæfilegt starfs-
fje. Hvort mönnum finst ekki breyt-