Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 31

30
an, 40 þús. kr. fyrir hvern km., sem
neina áætlun.
Niöurstaöan er því sú, aö til þess
aö unt sje aö taka skynsamlega á-
kvöröun i þessu máli, þarf aö fram-
kvæma fullkomna rannsókn á braut-
arstæöinu. Sú rannsókn veröur aö
gefa ábyggileg svör upp á þessar
spurningar:
Hvaö kostar járnbraut milli Suð-
ur- og Noröurlands?
Hvaö kostar bifreiöavegur ?
Hvaö kostar vegur, sem seinna má
nota undir járnbraut?
Hvaö kostar vegur, sem nægir viö
hliðina á járnbraut og þangaö til járn-
braut verður lögö ?
Þegar þessi svör eru fengin, þá er
unt aö taka skynsamlega ákvörðun
um málið. Svörin mega ekki koma
seinna en 1923. Þess vegna eigum viö
aö nota árin þangaö til til rannsókna
um þessi atriði, og tjáir ekki aö horfa
í það, aö vitanlega hlýtur rannsókn
þessi aö kosta nokkurt fje.
Benda má á eitt atriöi enn i sögu
vegagerðanna, sem getur hjálpað
mönnum til þess aö mynda sjer rjetta
skoðun um járnbrautarlagningar. Það
er saga flutningabrautanna. Þær eru
397 km. aö lengd. í árslok 1913 voru
framlög landsjóös til þeirra oröin
1,340,000 kr. í árslok 1923 er áætlað
aö þær veröi fullgerðar, og aö fram-
lög landsjóðs til þeirra verði þá orðin
sem næst 1,900,000 kr. Þá verða liöin
rjett 30 ár siöan lögin um þær voru
sett, en 40 ár frá því að byrjað var á
lagningu j)eirra í raun og veru (árið
1884, jjegar Hovdenak kom til lands-
ins, má meö rjettu telja sem byrjunar-
áriö). Dómur allra manna er nú á
einn veg um þaö, aö rjett hafi verið
að ráöast í þetta fyrirtæki, þótt það
tæki svo langan tíma, og efalaust
stendur sá dómur óhaggaður eftir aö
lagningu þeirra er lokiö. Og- dórnur-
inn mundi hafa oröiö alveg á sömu
leiö, þótt lagningin heföi tekið lengri
tíma. Af Jæssu geta menn sjeö j)að,
aö ])aö er alveg jafnrjettmætt, aö
setja sjer járnbrautarlagningar sem
takmark i samgöngumálum, hvort
sem tími sá, sem til framkvæmdanna
gengur, er nokkru lengri eöa skemri.
Úr því aö j)aö hefur tekið 40 ár að
leggja um 400 km. af flutningabraut-
um, þarf enginn aö furöa sig á jjví,
þó j)aö taki nokkuö langan t'una aö
leggja 500 km. af járnbrautum. Og
menn veröa aö gæta vel aö því, aö
dómur framtíðarinnar um það, hvort
rjett hafi verið að ráöast í járnbraut-
arlagningar, veröur alveg hinn sami,
hvort sem þaö tekur 20 eöa 40 eöa
80 eöa jafnvel 100 ár aö leggja allar
jjær brautir, sem landiö j)arfnast. En
dómur framtíðarinnar er hæstarjett-
ardómur í þessu máli.
VII.
Grettistak.
Allir höfum vjer heyrt getiö um
Grettistökin, og margir okkar hafa
sjeö einhver þeirra. Þetta eru heljar-
stórir steinar, sem liggja úti á víöa-
vangi einir síns liðs. Munnmælasög-
urnar segja um þá, að Grettir hinn
sterki Ásmundsson hafi fengist viö
J)á að gamni sínu; suma hafi hanu
borið j)angaö, sem J)eir nú eru, en
suma hafi hann tekið upp til að reyna
afl sitt. Allir eru þessir steinar svo
stórir, aö þeir viröast meö öllu óvið-
ráöanlegir menskum mönhum.