Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 52

þessu yröi komiö i kring; þaö er
engin íjarstæöa aö gera ráö fyrir því,
því aö fje er veitt til aö ljúka viö
undirbúning verksins. Þá veröur nið-
urstaöan sú, að ef mögulegt er aö
gera sjer hvert mjólkur kg. 9.2 au
virði, og þaö er innan handar meö þvi
aö gera smjör og ost úr mjólkinni alt
áriö, ef járnbraut liggur til Reykja-
víkur, og leiðin aö útlenda markaöin-
um þar meö opin, þá borgar eins árs
gróöi á þessum 7000 kúm allan áveitu-
kostnaöinn; allar árstekjurnar af
þeim slaga þá upp í i/2 miljón kr.
En ef afurðasalan á að haldast í sama
horfi og nú, þá fást 38 kr. 56 au á
ári fyrir sumarsmjör — og svo eitt-
hvaö fyrir vetrarsmjör, en undan-
rennu veröur aö nota til skepnufóö-
urs. Meö því móti verður alt fyrir-
tækiö tvísýnt. Þessar 38 kr. 56 áu. á
hverja kú, sem talist geta vissar tekj-
ur, gera um 270000 kr. Reykjavík
tæki naumast viö vetrarsmjörinu, og
ekki nema fyrir lágt verð; þaö mætti
telja gott, ef seljanlegar afuröir úr
hverri kú kæmust upp í 105 kr., og
b;ðu menn þá 100 kr. hnekki árlega
á hverri kú fyrir markaðsleysi —
sama sem járnbrautarleysi — eöa
700000 kr. árlega alt áveitusvæðiö.
Og þó er langt frá að alt sje enn
talið. Ræktanlegt land í öllum Fló-
anum er .................. 39300 ha
Áveitusvæðið ............. 16950 —
Eftir 22350 ha
Þessar 7000 kýr, sem lifa á flæði-
heyinu, framleiöa svo mikinn áburð,
aö ef hann er hirtur, sem eflaust
veröur gert, þá má á tiítölulega fám
árum gera að túni alt ræktanlega
landiö í Flóanum, sem liggur of hátt
fyrir áveituna. Með áburði undan
7000 kúm má rækta a. m. k. 600 ha
árlega, og bæta árlega við jafnmörg-
um kúm, þangaö til alt landiö er rækt-
að, eöa þangaö til að ekki þykir borga
sig að rækta meira, af því að menn
vilja halda eftir einhverju óræktuöu
fyrir sumarhaga. Vilji menn rækta
allan Flóann, og nota síðan ræktað
land fyrir sumarhaga, (tún á vorin,
áveituengi um sláttinn) má gera þaö
á 37 árum eftir aö áveitan er komin
í fulla notkun, án þess aö nokkur-
staöar veröi áburöarskortur, og þá
má hafa þar milli 20 og 30 þús. kýr.
En alt er þetta ómögulegt, nema
opnaður sje aögangur aö markaöi, og
hann fæst ekki nema meö járnbraut-
arsambandi viö Reykjavik. Fleira
þarf aö gera jafnframt, einkanlega
þaö, aö sjá um að þeir, sem vilja
rækta landið og búa á því geti eign-
ast það, og er þar auðvelt aö feta í
spor annara þjóöa, sem alment eru
farnar aö styöja aö uppkomu smá-
býla í sveitum meö löggjöf sinni.
Þessar framtíðarhorfur Flóaáveit-
unnar hef jeg tekiö sem dæmi, en al-
veg sömu skilyrðin eru víöa fyrir
hendi, sjerstaklega víöar á Suður-
landsundirlendinu.
- Jeg ætla ekki að fara langt út í
þá sálma, aö gera upp tekjuvonir
járnbrautarinnar fyrirhugúðu þegar
komnar eru svo sem 10 þúsund kýr í
Flóann um fram þaö sem nú er, og
tilsvarandi framfarir í gangi á öörum
svæöum. En jeg fullyrði hiklaust, aö
])á getur brautin boriö sig vel, bæöi
borgaö reksturskostnaö og rentur án
þess að vera neinum til birði, ef töxt-
um hennar er skynsamlega hagaö.
4*