Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 48

Landkostir.
Langt mál yröi aö lýsa landkostum
þessara sveita svo ýtarlega, aö ókunn-
ugir væru nokkru nær. Frægasti
bletturinn meöal búmanna mun vera
Safamýri, skamt frá austurenda fyr-
irhuguöu brautarinnar vi'ö Þjórsá.
Mælt er aö hún hafi aldrei verið
slegin öll i manna minnum, nema
grasleysissumariö 1882, og hafi þá
fengist úr henni 40 þús. kaplar eða
1000 kýrfóður. Þar ganga nú marg-
ar sláttuvjelar á hverju sumri.
Jeg leiði hjá mjer að lýsa landkost-
unum á hverjum stað sjerstaklega.
En mig langar til að reyna aö bera
saman afurðir eða uppskeru af rækt-
uðu landi hjer við uppskeru af rækt-
uðu landi annarstaðar. Það er sem
sje augljóst, að það eitt hjálpar ekki,
að Suöurlandsundirlendið sje nógu
stórt til þess að bera járnbraut, ef
landkostirnir (þ. e. afrakstur rækt-
aðs lands) eru svo miklu rýrari hjer
en annarsstaðar, að á því strandi alt
vort starf, jörðin borgi ekki þá vinnu,
sem í hana er lögö, á við þaö, sem
önnur lönd borga sínum mönnum.
Samanburður þessi miðast ekki við
Suðurlandsundirlendið. sjerstaklega,
heldur yfir höfuð við ræktað land í
góðum sveitum hjer. Til samanburö-
ar hins vegar tek jeg Noreg.
Um sama efni hefur áður verið rit-
að lijer, m. a. í 11. árg. Búnaðar-
ritsins (Nokkrir „sundurlausir þank-
ar“ um liúskap, eftir uppgjafabónda).
Hann ber vel ræktað tún hjer saman
við hveitiakur í Canada og kornakur
í Danmörku, og kemst að þeirri nið-
urstööu, að uppskeran af 2 vallar-
dagsl., aö frádregnum vinnukostnaði,
sje 119 kr meira virði en hveitiupp-
skera af sama bletti í Canda, eöa 102
kr. meira virði en kornuppskera af
jafnstórum liletti í Danmörku, ef vjer
fóðrum kýr á heyinu og reiknum árs-
nyt kýrinnar — að frádregnum 15
pct. af kýrverðinu fyrir rentum, upp-
eldi og fyrningu — á 285 kr. En sje
taðan seld á 5 kr. hesturinn, þá verða
2 vallardagsláttur hjá honum 17 kr.
hærri en kornakurinn i Danmörku,
og 34 kr. hærri en hveitiakurinn í
Canada, sömu stærðar.
Jeg tek enga ábyrgð á þessum sam-
anburði, að hann sje rjettur, hef ekki
gögn i höndum, hvorki til að stað-
festa hann nje hrekja. En varhuga-
vert er það, að höf. gerir töðufenginn
af vallardagsláttunnni 20 hesta; að
vísu má fá svo mikið og jafnvel
meira, með mjög góðri ræktun, en
sjálfsagt er og verður þetta of hátt
meðaltal, jafnvel fyrir vel ræktuð
tún.
Jeg ber nú saman uppskeru af
kornakri í Noregi annars vegar, og af
fullræktuðu túni hjá oss hins vegar,
en fullræktað tel jeg ekki túnið,
nema það sje sljett, helst vjelslægt,
og i góðri rækt.
Samkvæmt Norges officielle Stati-
stik, V. 196, var verð kornuppsker-
unnar í Noregi 1910: 42239300 kr.
og stærð akranna 175334 ha., eða
kornuppskera af hverjum hektar: h.
u. b. kr. 240.00.
Kornuppskeran var í betra meðal-
lagi þetta ár.
Til þess að fá rjettan samanburð
á afrakstri akra og túna, verður nú
fyrst og fremst að draga verð útsæð-
isins frá kornuppskerunni. Mjer