Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 32

Svo mun mörgum viröast, sem þaö
aö ætla þessari fátæku og fámennu
þjóö aö leggja járnbrautir um land
sitt sje líkt því, sem einhverju væskil-
menni vorra daga væri skipaö aö
hefja Grettistak frá jöröu.
Hvaö mundi nú sá maöur gera, sem
fengi í fullri alvöru skipun um aö
lyfta einhverju Grettistakinu?
Efalaust yröu undirtektirnar mis-
jafnar, eftir því hvaöa kostum sá
maöur er búinn, sem fyrir skipuninni
yröi. Til kann að vera svo heimskur
maður,, aö hann hlypi þegar i bjarg-
iö, tæki þaö fangbrögðum og stritaö-
ist viö þaö uns hann springi eöa ör-
magnaðist, og þá vitanlega árangurs-
laust, en fáir mundu slikir. Margir
mundu sitja kyrrir, og svara því einu,
aö það þýddi ekkert að reyna þetta,
þeir sæu það alveg meö vissu fyrir
fram, aö það væri ómögulegt fyrir
nokkurn mann aö gera þetta einsarn-
all og án hjálpar annara. Þaö væri
meira aö segja mjög efasamt hvort
mögulegt væri aö lyfta steininum þó
raðað væri kringum hann svo mörg-
um mönnum, sem aö honum kæm-
ust. En þetta að segja einum manni
að taka hann upp, það væri bara
ílónska. En ef fyrir skipuninni yröi
maður, sem gæddur væri stillingu og
þrautseigju, og búinn væri fullkom-
inni þekkingu nútímans i verklegum
efnum, þá mundi hann fyrst fara og
skoöa steininn, mæla stærð hans og
reikna út þyngd hans. Útvega sjer
svo hæfilega sterkar trönur og hent-
ug lyftitæki, koma fyrir festum utan
um steininn, og að síðustu mundi
hann vinda bjargið i loft upp. Einn
mundi hann gera alt að því, ef áskil-
ið væri, en nægilegan tíma mundi
hann heimta til þess.
Þegar nú er skorað á þjóðina að
lyfta Grettistaki sinu — leggja járn-
brautir um landið, má hugsa sjer aö
undirtektir hennar geti oröið á þrjá
vegu, líkt og mannanna, sem um var
getið. Það má hugsa sjer að þjóðin
væri það flón að ana út i fyrirtækið
undirbúningslaust og fyrirhyggju-
laust, og tæki svo stór lán til járn-
brauta í einu, að gjaldþol henn-
ar brysti. Þetta má hugsa sjer, en
í rauninni er ekki miklu meiri
hætta á að þetta verði gert,
heldur en að maður sprengi sig
á þvi að reyna að lyfta upp Grettis-
taki, og enginn myndi kjósa að
þannig yrði farið að. Hitt mundu
sjálfsagt nokkuö margir vilja, aö
þjóðin visaði þessu máli frá sjer, meö
því hún teldi sig ekki færa um að
lyfta slíku Grettistaki. Og fráleitt
veröur sparað að telja henni trú um
að hún muni oftaka sig, sprengja sig,
ef hún fer að reyna að leggja járn-
brautir. En þaö hygg jeg, aö állir
vitrir menn og gætnir verði sammála
um, aö rjett sje að rannsaka þyngd
bjargsins — kostnaðinn við brautar-
lagningarnar — og leita síðan eftir,
hvort þjóðin eigi i fórum sínum
nokkrar þær trönur og önnur lyfti-
tæki, sem nota megi til þess að ljetta
svo undir, að ekki verði henni um
megn að lyfta Grettistakinu.
Undirstöðuatriðið, hvað brautirn-
ar muni kosta, er aö minstu leyti upp-
lýst enii þá, og er þegar af þeirri
ástæðu ekki unt að segja hverra
lyftitækja muni með þurfa. Svo er
þaö ekki heldur neins eins manns