Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 76

75

tími var langur og lá viö fjárfelli
víöa, en góöur bati kom í apríl.
Af þessu veöráttufarsyfirliti má
sjá, aö ekki liafa alt af verið góðir
vetrar á 19. öldinni, og aö hún, livaö
veöráttu áhrærir, hafi alls eigi góö
verið, eöa l>etri en aðrar aldir. Veör-
áttufarið á i8. öldinni er yfirleitt stór-
um mun betra, og'heldur betra virð-
ist mjer það á hinni 17., þótt þá væri
fleiri mjög harðir vetrar. En góðu
árin voru þá langtum fleiri og betri.
Vorharðindi yfirleitt minni.
8. Hve r m ú s i n h e ld u r v e rs t
í s i n 11 i h o 1 u. Lengi hafa íslend-
ingar haft þá trú, að fsland væri
eitt hið versta og harðviðrasamasta
land, og að í öðrum löndum væri
alt betra en á íslandi. Enn liafa marg-
ir þessa trú. En eitthvað er að al-
staðar. Sitt er að landi hverju, þótt í
öllum sje búið. Með örfáum dæmum
ætla jeg að benda á þetta, og að eins
veðráttu og harðindum viðvíkjandi.
En margt fleira gæti komið til
tals.
Menn hafa nokkra vitneskju um líf
Austurlandaþjóða 2—4 þús. árum fyr-
ir Krist. Hjá þessum þjóðum verður
vart viö stórfeld harðæri og hungur-
dauða á mönnum. Óvenjuþurkar eru
í mörgum löndum miklu luettulegri
cn hafísinn og jarðbönnin á íslandi.
Sagt er aö 5. hvert ár verði upp-
skerubrestur á Frakklandi vegna
þurka. Þó er landiö gott yfirleitt. Eitt
sinn voru svo mikil harðindi á ftalíu,
í byrjun miðalda, að borgararnir í
Róm heimtuðu að söluverö yrði sett
á mannakjöt! Beda prestur hinn
fróði segir frá svo mikilli hungurs-
neyö á Bretlandi áriö 640 e. Kr., að
menn gengu með tengdar hendur í
stórhópum i sjóinn og drektu sjer, til
þess að stytta hungurkvalirnar .Þar í
landi hafa mörg mannfellisharðindi
komið, og enn þá falla menn þar ár-
lega hundruöum saman úr hungri.
Orölögð hafa Norðurlönd verið
fyrir harðindi íyr á tímum. Sænskir
rithöfundar telja flestar drepsóttir þar
í landi komnar og magnaðar af und-
anfarandi hungur])jáningum manna,
sem neytt höfðu þá til að nærast á
óhollri og ónáttúrlegri fæðu. —
Svo fraus messuvín í Sviþjóð og
Noregi 1490, að Inno.centius páfi hinn
8. leyfði klerkum aö veita mjöð þeim
er sakramenti tóku, þegar messuvín
frysi. Hjer má vel geyma messuvín
hvernig sem viðrar. í Noregi var stór
skepnu- og mannfellir árin 1633 og 34
og áriö eftir í Svíþjóð. Veturinn 1601
(Lurkur) var um alla Norðurálfu
mjög harður og viða stór fellir. Norð-
menn kalla ]ictta ár ,,Det store dyre
Aar“. Ómuna harðindi voru einnig
1674 á Norðurlöndum. Síöustu ár 17.
aldar voru enn harðari í Svíþjóð og
Noregi en á ísl. Harðindin stóðu þar
yfir í 8 ár, nærri lotlaust .Hver fimb-
ulveturinn kom eftir annan, meö níst-
andi frostum og snjóum. Enn víöar í
Norðurálfunni viðraði ]>á illa, eink-
um Mið-Evrópu. Bæi kaffenti og
menn frusu í hel. Eitt þessara ára,
1694, dóu 92 þúsundir manna úr
hungri í París. Úr lumgri fjellu á
Frakklandi um 2 miljónir manna á
2c síðustu árum 18. aldar. Og 1695
helfrusu margir menn úti og inni á
Spáni og í Portúgal, en þriðjungur
af búpeningi landsmanna fjell úr
fóðurleysi. Mest kvað aö haröindun-
um á Norðurlöndum og frostunum.
Þá fór um löndin förumannalýður í