Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 30

29
brautinni, þurfa einmitt slíkan veg
til þess aS ná sambandi viö brautar-
stöSvarnar. Allar álmur út frá veg-
inum verSa nú að flutningabrautum
út frá brautarstöðvum þeim, sem
liggja viS veginn, og halda fullu gildi
eSa fá aukiS gildi. ÞaS getur komiö
fyrir ab umferSin minki um suma
spottana af vegi þeim, sem liggur
meöfram brautinni, en enginn spotti
af honum verður óþarfur meö öllu, ef
hann liggur i bygð.
í öSru lagi er reynslan sú, aS veg-
ir yfir óbygSir og fjöll milli bygSa
missa alveg gildi sitt fyrir venjuleg-
an atvinnurekstur landanna, þegar
járnbraut kemur, sem samtengir sömu
bygöirnar og vegurinn samtengdi áö-
ur. Er þetta. svo auöskiliS, aö ekki
þarf skýringar viö. Vöruflutningar,
sem víSa voru miklir eftir slíkum veg-
um áöur fyr, hafa alveg lagst niöur
síöan járnbrautir komu, og fólksferö-
ir um þá hafa færst í þaö horf, aS
naumast fara aSrir eftir þeim, en um-
renningar, sem hafa ekki fje til þess
aö kaupa sjer far meS járnbraut, og
skemtiferöamenn, sem vilja njóta
náttúrufegurSarinnar.
í þriSja lagi má nefna þaö, aö veg-
ir, sem áöur höföu veriö lagSir milli
fjölmennra staöa eöa borga, hafa mist
mjög mikiS af gildi sínu, þegar járn-
brautir komu milli borganna, þótt
þeir aö vísu hafi. ekki oröiS óþarfir.
Af þessari erlendu reynslu sjest þaö
glögglega, aö innanhjeraSs-vegakerfi
þau, sem nú er veriö aS leggja, munu
haldast í fullu gildi þótt járnbrautir
komi, en aö þeir samtengingarvegir,
sem lagöir veröa milli bygSa (t. d.
yfir HoltavörSuheiSi, milli Húna-
vatns- og Skagafjaröarsýslna, yfir
öxnadalsheiSi o. s. frv.), falla aö
rniklu leyti úr gildi, ef járnbraut verö-
ur lögS milli hjeraSanna á eftir. ÞaS
er þvi nokkurnveginn augljóst, aö
hiö ó s k y n s a m 1 e g a s t a, sem unt
er aö taka til bragös i þessu máli, er
þaö, aS leggja fyrst dýran og vand-
aöan veg milli NorSurlands og Suö-
urlands, og svo þar á eftir járnbraut,
sem gerir veginn að miklu leyti ó-
þarfan. Ef tími þætti ekki kominn til
þess aö leggja járnbraut, væri vitur-
legra aS byrja á því aö leggja ódýr-
an veg, sem hæfilegur þætti til þess
aö hafa handa skemtiferSamönnum á
sumrum viö hliS járnbrautarinnar.
þegar hún væri komin, og láta sjer
duga hann þangaö til járnbraut kem-
ur. En svo er ef til vill hugsanleg
miölun í málinu. Hún er sú, aö gera
undirbyggingu vegar svo fullkomna,
aS því er halla, l)ugöur og traustleik
brúa snertir, aö þegar tími þykir til
kominn, megi leggja brautarsporiö á
veginn og gera úr honum járnbraut,
en þangaS til verSi hann mölborinn og
notaSur sem hver annar vegur. Sjer-
staklega er hugsanlegt aö þessi miSl-
un geti komiS til greina, ef fyrirhug-
aö væri aö leggja rafmagnsjárnbraut,
af því aS rafmagnsbrautir mega vcra
meö nokkru meiri halla og nokkru
krappari bugöum heldur en gufu-
vagnabrautir. En ekki er unt aS
segja neitt um þaö, hvort þessi miðl-
un muni borga sig, nema fullkomin
rannsókn á brautarstæöinu sje á und-
an gengin. Því síður er unt aS segja
um þaö án slíkrar rannsóknar, hvort
tiltækilegt sje aS hverfa alveg frá
vegarlagningu, en byrja á járnbraut
í þess staö, því að enginn má skoSa
þá tölu, sem jeg nefndi hjer aö fram-