Ritsafn Lögrjettu - 01.01.1915, Blaðsíða 90

89
á flutninga- eða samgöngutækjaþörf
atvinnuveganna en þa‘S, að bera sam-
an mismunandi tegundir landbúnaöar.
Vjer skulum þá hugsa oss annars
vegar sveitaheimili erlendis, t. d. i
Kanada eöa í kornræktarhjeraSi á
NorSurlöndum. Þar er búskaparlagiS
hjer um bil svona: ASalframleiSslan
er korn (rúgur eSa hveiti), og af
því er tekiS lil heimilisþarfa og út-
sæSis, en hitt flutt í kaupstaSinn á
haustin. Auk þess er haft dálítiS af
skepnum (kúm, svínum, sumstaSar
sauSfje), mestmegnis til heimilis-
þarfa, og svo til þess aS fá áburS
á akrana. Skógur til eldsneytis er á
flestum jörSum, eSa þá einhverstaS-
ar í nágrenninu, og víSa í Kanada eru
skógar í nánd viS bæina, sem sækja
má í allan óvandaSri efniviS. Þetta
heimili framleiSir nú sjálft matvæli
mestöll eSa öll handa heimilisfólkinu,
alt eSa mest alt eldsneytiS, mjög mik-
iS af byggingarefninu, talsverSan
hluta af áburSinum, og ef til vill lít-
iS eitt til fatnaSar. IiiS helsta, sem
aS þarf aS kaupa, er fatnaSur, nautn-
arvörur, verkæri og nokkuS af áburSi,
ef búskapurinn er í fullkomnu lagi.
Einnig margt af þvi, sem útheimtist
til aS skreyta húsin og gera þau vist-
leg, þótt aSalbyggingarefniS sje fáan-
legt á jörSinni eSa í sveitinni. ASal-
fiutningaþörfin er þessi, aS koma
korninu frá sjer á haustin. Því er ek-
iS til járnbrautarstöSvarinnar, og
reynslan í Kanada er sú, aS þaS land
byggist og ræktast, sem er svo nálægt
járnbrautarstöS, aS þessi akstur er
kleifur; þar scm lengra er á milli
járnbrautanna en svo — þar er landiS
enn þá óyrkt.
Tökum svo næst sveitaheimili á ís-
landi, eins og þau eru algengust.
SauSfjárrækt er aSalatvinnuvegurinn,
en kýr hafSar meS til heimilisnota.
HeimiliS framleiSir sjálft nokkuS af
matvælum handa fólkinu, dálítiS af
fatnaSinum og áburSinu — þó ekki
nógan til fullkomins búskapar. Á
sumum jörSum er eitthvaS dálítiS af
eldsneyti fáanlegt — mór eSa hrís —
en víSa ekkert, og þó áburSi sje brent
út úr neyS, þá getur þaS ekki talist
eldsneytisframleiSsla. Þetta heimili
þarf meS núverandi búskaparfyrir-
komulagi aS flytja aS sjer a 11 h i S
s a m a og akuryrkjuheimiliS, og auk
þ e s s : Alt byggingarefni, einatt alt
eSa mestalt eldsneyti, og mikiS af
matvælum. Þori jeg aS fullyrSa, aS
þetta aS þyngdinn til gerir meira en
aS jafnast viS korniS, sem akuryrkju-
bóndinn þarf aS flytja frá sjer. Flutn-
ingsþörfin á mann er því a. m. k.
eins mikil aS þyngdinni til í sauSfjár-
ræktarsveitum okkar, eins og í akur-
yrkjuhjeruSum crlendis. Og þó er þaS
ekki nje mun þaS verSa þ e s s i
f 1 u t n i n g a þ ö r f, sem aS lokum
knýr oss til aS leggja járnbrautir um
helstu sauSfjárræktarhjeruS landsins.
Heldur önnur þörf, sem knýr enn þá
fastara aS dyrum. ÞaS er einangrun-
arhættan, samgönguteppan, sem nú
gerir þaS aS verkum, aS allar tekjur
sauSfjárræktarbændanna eru, eins og
einhver duglegasti bóndinn í Dala-
sýslu sagSi viS mig fellisvoriS 1914,
ó v i s s a r t e k j u r. Sama hefur átt
sjer staö í flestum löndum áSur en
járnbrautirnar komu. Þær hafa bætt
úr þessu meini annarstaSar og munu
gera þaS hjer.
Tökum svo í þriSja lagi íslenskt
sveitarheimili, eins og þaS verSur aS