Skírnir - 01.01.1873, Qupperneq 121

SPÁNN.
121
vi8 ráöaneytis -forstöSu skömmu sí8ar. Sagasta var gamall foringi
framsóknarmanna; en nú var sá flokknr klofnaður í tvennt. Sa-
gasta stýrbi enni hæglátari deildinni, en Zorilla kinum; stóSu jþeir
nú öndveröir hvor á móti öðrum og meS miklum fjandskap. það
var skömmu eptir nýjár í fyrra vetur (1872), aS Sagasta tók viB
stjórn, og fám dögum síSar var8 hann aÖ hleypa upp þinginu
fyrir atsókn Zorilla. í hinum nýju kosningum (í aprílm. í fyrra
vor) ur8u SagastaliSar ofan á, en sigurinn áttu þeir reyndar
mestmegnis a8 þakka vjelum, ofríki og mútum úr fjárhirzlu ríkis-
ins(!). Um sömu mundir hófst upphlaup Karlunga. A móti þeim
var sendur Serrano marskálkur. Hann vann reyndar orustur vi8
j)á, a8 því er sagt var, en fór þó a8 bjó8a þeim ýmsa gó8a
kosti til friSar (yfirmenn upphlaupsmanna skyldu fá sömu em-
bætti í stjórnarhernum og þeir höf8u í upphlaupsliSinu); þótti
þinginu í Madrid a8fer8 hans svo ískyggileg, a8 hann var bo8-
a8ur heim þanga8 til a8 standa reikning ráSsmennsku sinnar.
Serrano kom, en var ekki bljúgari en svo, a8 hann heimta8i af
konungi, a8 hann hleypti upp þinginu, og lýsti landi8 í hersetu,
og studdi Sagasta (stjórnarforsetinn) mál hans. En þa8 aftók
konungur. Yar8 þá Sagasta a8 skila af sjer völdum, en Zorilla
tók enn vi8 af nýju. þetta var í lok maímánaSar. Zorilla rak
stjórnina me8 allri þeirri atorku og rögg, sem honum er lagin,
og algjörvan sigur vann ráSaneyti hans í þingkosningum, er fram
fóru í ágústmánuSi, og þa8 prettalaust; en svo voru vandræ8in
mikil og margbreytt, a8 litlu fjekk har.n til vegar komiB. Flokka-
rimmurnar voru me8 svæsnasta móti, Karlungar ó8u um nor8ur-
byggBir landsins me8 ránum og manndrápum , og á ö8ru leitinu
voru þjóSríkismenn me8 upphlaup og óspektir (í Sevilla og Cadiz,
og í Ferrol hermannauppþot í haust); Cuba í uppnámi, sem a3
undanförnu; konungi veitt banatilræSi í Madrid á strætum úti
um albjartan dag. Lei8 svo þa8 sein eptir var ársins, a8 brýn-
ustu þörfum var8 ekki sinnt, svo sem lagfæring á fjárstjórn,
endurskipun á hernum o. fl. Var konungi vorkunn, þótt honum
leiddist anna8 eins basl og þetta; mundu fáir hafa óskaö sjer i
hans spor, þótt meiri kjarkmenn hef8u veri8. Spánverjar höf8u
heldur aldrei geta8 fellt sig vi3 hann, þrátt fyrir Ijúfmennsku