Skírnir - 01.01.1881, Side 133

DANMÖRK.
133
ornamentiken i Norden11 (Dýramyndir til prýÖi á fornmenjum
Norðnrlanda), og er t>essi myndunarlist rakin til upphafs á
steinald og eiröld, en síöan sýnd breyting bennar og fullkomn-
un á járnöldinni viS sambland og samband Germana viS abrar
þjóSir, fyrst sjerílagi viS Rómverja og siSan viS íra, auk fleiri.
Rit Worsaaes beitir „Nordens Forhistorie11 (Frumaldarsaga NorS-
urlanda), og er þar sem í flestum ritum bans sýnt, hvernig
menn af fornmenjum landanna geta rakiS farvegi þjóSmenntunar-
straumanna, sjeS hvernig þeir kvíslast, og hafa færzt noröur
eptir vorri álfu á enum fyrri öldum, og hvern einkunnabraé
þjóSmenntunin fær á ymsum stöðum, t. a. m. á NorSurlöndum.
En merkilegasta efnisatriSi ritsins er þaS, þar sem hann á suín-
um fornleifum, t. d. Gullhornunum þykist geta fundiS leifearvísi
um fyrnd norrænna fornsagna og eddukyæSanna, eSa hinnar nor-
rænu goSafræSi; eSa meS öSrum orSum : á þeim og fleirum leifum
frá 5. eSa 6. öld segizt Worsaae hafa fundiS myndir, sem tákni
Valhöll og Niflheim, aSrar ÓSin, þór, Baldur og HöS og fleiri
guSi. En þetta verSur beint á móti kenningum Bugges pró-
fessors i Kritjaníu, sem segir, aS fornsagnir og goSasögur íslenzkra
fræSa muni vart bafa komiS til NorSurlanda fyr enn á 9. og 10'
öld, og þær sje hvergi nærri svo upphaflegar, sem menn hafa
haldiS. Fyrst sje hjer svo margt spunniS af grískum og róm-
verskum toga, og svo úr sögnum og hugmyndum kristinna fræSa,
en samtvinninginn hafi NorSurlandabúar fengiS mest frá írlandi.
Sögnin um Baldur er komin frá sögnunum um Krist, og mistil-
teinninn, sem HöSur skaut aS Baldri, er spjótiS sem Kristur var
lagSur í síSuna, Loki er Lucifer, Örvar-Oddur er Herakles; og
fleira er á líkan hátt ummyndaS og komiS í norrænan búning*).
þessa nýnæmisfræSi hefir Bugge sett fram í riti, sem heitir: „Oni
Nordens Gude- og Heltesagn,11 en vjer höfum ekki sjeS meira
*) Ætla má, að það sje frá Bugge, sem Bang doktor í Kristjaníu hefir
reynt að sanna, að Völuspá væri tilbúningur úr Síbylluorðum, er
svo nefnast, og sjálft nafnið «völva” væri fortakslaust — Síbylla.
Á móti þessu hefir ritgjörð komið eptir Victor Rydberg í *Nordisk
Tidskrift* 1881.