Skírnir - 01.01.1881, Blaðsíða 70

70
SPÁNARVELDI.
hann ]jet peningana af höndum vif) J)á sem £eir heimtuSu..
Slíkn yr8i vart viS komiS, ef löggæzlumennirnir væru aSgætnari
eSa óhræddari sjálfir við bófana, en ])eir eru viS þá. þaS er
sjaldnar, aS þeir menn verSi handteknir aS vörmu spori, og þó
á J>eim verSi seinna hendur hafSar, þá er dómurinn eptir, og á
honum getur orSiS langur dráttur. í dómum Spánverja fer allt
heimuglega og skriflega, sem í fyrri daga. Stundum skrifa menn
margar hillur fullar um sakamál, en á meSan fyrnist yfir sökina,
og svo er botni slegiS í allt saman, og enginn dómur upp kveS-
inn. Sá endir varS á morSsökinni eptir Prim hershöfSingja, sem
var myrtur á stræti úti 1870. Annmarkana á löggæzlunni og
dómsvaldinu kennir böfundurinn því aS nokkru leyti, aS svo opt
verSi skipt um embettismennina, en þetta fari eptir ráSberra-
skiptunum, því meS embættum sje flokkafylgiS launaS. En þó
sje mest-af einni rót runniS, og bún sje: skortur þjóSarinnar á
rjettlætistilflnnigu og virbingu fyrir rjetti og rjettlæti. Nóg sje
af brjóstgæSinu og ölmusufýsinni, og í ^staS þess aS unna stiga-
mönnum og bófum rjettra launa, þá kenni menn í brjósti um þá.
Almennustu og einföldústu þegnmál taki aS jafnaSi tjögra eSa
fimm ára tíma, því málafærslumennirnir sjái aS eins til -þess, aS
hafa sem mest npp úr þeim. I skrifstofum stjórnarinnar sje öll
meSferS málanna svo flókin og full af rekstri og vífilengjum, aS
fátt nái fram aS ganga fyr enn eptir eySiIangan tíma. „Jeg get
nefnt eina skrifstofu," segir hann, þar sem 40,000 mál bíSa
úrskurSa hvert í sínu hólfi og meS sínum fylgiskjölura. Hamingjan
má vita, hvort þau komast þaSan fyr enn básúnan hljómar til
ens efsta dóms!“ Flestum mun kunnugt, hver óreiSubragur er
á fjárhag Spánar, en höf. segir, aS þetta eigi sjerílagi heima um
alla stjórn og meSferÖ fjármála á Spáni, og fer um þaS mörgum
orSum. Hann segir þaS beri ekki sjaldan viS, aS engar reglu-
legar lyktir komist á fjárreiSulögin á þinginu; ráSherrann búi til
jafnvægisáætlun, og þaS láti menn sjer þá vel lynda, einkum þá,
þegar þeir bjnggust viS miklum áballa. Á byltingaráruuum
1868—74 voru aS eins þrjár fjárneyzluáætlanir ræddar á þing-
inu. EndurskoSun eins árs reikninga getur staSiS i 10—12 ár.
1879 komu falsaSir rentuseSlar til bankans í Madríd, og varS