Eimreiðin - 01.07.1918, Side 107

Eimreiðin] ÍSLENSK TUNGA OG ÖNNUR MÁL
235
tölulega minst allra Noröurlandamála og geymt tiltölulega
flest, einkum í orðaforöa, beygingu og setningaskipun. En
breytingum hefir hún tekið eins og önnur mál, og f r u m-
m á 1 i ö er hún ekki.
Þá rak mig í rogastans, þegar eg las ummæli þessi:
„Þar hafa stórþjóöirnar einar getaö haldiö sérstakri tungu,
en smáþjóöirnar .... verða annaðhvort aö tala mál, sem ekki
er annað en mállýska, eöa tala óbreytta tungu nágrannanna.
Hollendingar tala lágþýska mállýsku. Belgir eru klofnir í tvent
milli þýsku og frönsku. Svissarar klofnir í þrent milli þýsku,
frönsku og ítölsku o. s. frv.“
Þetta er ekki rétt komist aö orði, heldur öllu snúiö öfugt við.
Málfræðislega má kalla hollensku lágþýska mállýsku, enda
eru Hollendingar (ogFlæmingjar) vesturgermanskur kynþáttur.
En í framkvæmdinni er hollenskan alsjálfstætt mál, og Niður-
lendingar hafa einmitt varðveitt ritmál, þar sem miljón-
imar á Norður-Þýskalandi hafa lagt niður sitt lágþýska rit-
mál og tekið upp háþýsku.
Eöa hvað skal segja um aðrar eins smáþjóðir og L í t a v a
og Letta? Ekki lifa þær á molum frá borði annara þjóða.
Mál Lítava er þannig alveg sjálfstætt mál — heyrir ekki einu
sinni til slafnesku málanna — og hefir haldist mála best,
langt um betur en íslenskan, og er enn í dag eins forneskju-
legt og forngrískan eða Sanskrit. — Eða F r í s i r, er tala
mállýskur, sem mynda alsjálfstæðan málaflokk, sem er miðja
vegu milli lágþýsku og ensku. Eða V e 1 s b ú a r, o. s. frv.,
o. s. frv. ?
Og Belgir? Ekki hafa þeir tekið upp mál annara þjóða,
heldur eru það tvö þjóðabrot: Niðurlendingar (Flæmingjar)
og Frakkar (Vallónar), sem hafa sameinast í eitt ríki. Og
líkt er að segja um Svissara. Sú þjóð er samsett af brotum
úr 4 þjóðum: Þjóðverjum, Frökkum, ítölum og Ladínum.
Þessi þjóðarbrot eru landamæralýður, sem landslagið og rás
viðburðanna hafa sameinað i eitt ríki. En þaö hefir aldrei verið
til nokkur sérstök svissnesk tunga. Þessi sambræðsluþjóð hefir
því ekki t ý n t nokkurri tungu eöa tekið upp nokkra tungu.
Þannig er islenskan alls ekki eins dæmi. Það eru fleiri smá-
tungur til, sem hafa haldist mæta-vel, sumar furðanlega —
í miðri þjóðarþvögunni. Skyldi þá ekki íslenskan geta haldið
sér, þrátt fyrir flugferðir? Og ætli þessar blessuðu flugferðii