Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Síða 30

3°
í’orv. Thoroddsen
barist um bæinn, og hefur hann oft veriö eyddur og í-
búum sundrað eða þeir drepnir. Nú eiga Afganar Herat,
og hafa Englendingar (sumpart fyrir hvatir Vambérys)
hjálpað þeim til að víggirða bæinn rammlega, af því þeir
hafa óttast áhlaup Rússa að norðan, en þeir gætu orðið
hættulegir fy'rir ríki Englendinga á Indlandi, ef þeir fengju
fastar stöðvar í Afganistan.
í Herat átti Vambéry örðugt uppdráttar fyrir fátækt-
ar sakir. far var hann líka grunaður um að vera krist-
inn maður í dularklæðum og var kallaður fyrir furstann.
Vambéry var ótrauður sem fyr, og ekki vantaði áræðið;
í móttökusalnum gekk hann rakleiðis tii furstans, sem
var ungur maður, og sat í stól með fæturna krosslagða
undir sjer, en aðrir sátu á gólfi, sem venja er til á Aust-
urlöndum. Vambéry hóf upp kveðjur rjetttrúaðra manna
og ýtti svo stórvízirnum óþyrmilega frá og settist óboð-
ið milli hans og furstans, vitandi, að heilögum förumunki
og hadschi-pílagrími, samkvæmt trúarsiðum Sunníta, bar
æðsta sæti í samkvæmum trúaðra Múhamedsmanna.
Furstinn benti þá á hann og sagði: »Eg er viss um, að
þú ert Englendingur*, en allir hlógu, og Vambéry líka;
en þegar furstinn endurtók þetta, sagði Vambéry með al-
varlegum svip: »Hættu þessu, ungi maður! þú ættir að
vita, að kóraninn segir: sá, sem jafnvel í spaugi kallar
trúaðan mann vantrúaðan, hann er sjálfur vantrúaður.«
Síðan þuldi Vambéry ýmsar bænir og kóranpistla og
sýndi hinn tyrkneska passa sinn; furstinn varð þá
sneyptur og orðlaus, afsakaði sig og bað fyrirgefningar,
gaf honum nokkrar krónur og ljet hann frá sjer fara.
Loks komst Vambéry burt frá Herat io. nóvember
1863 í stórri lest með 2000 ferðamönnum og kaupmönn-
um, sem ætluðu til Mesched, höfuðbæjarins í persneska
hjeraðinu Kórassan; á þeirri leið þoldi hann miklar þraut-
ir af sulti, kulda og þreytu, og í Herat hafði hann oftast