Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Side 34

34
Finnur Jónsson
landinu mikinn sóma. í þá daga var lítill áhugi á vísind-
um í Ungarn, lítt mentaður hrokafullur aðall rjeði öllu, en
almenningur hugsaði eigi um annað en pólitísk deilumál.
Samt ílengdist Vambéry í Budapest og vann þar í kyrr-
þey að vísindastörfum sínum; hann gaf út hvert ritið af
öðru, flest á ensku og þýsku, og ritaði fjölda af tímarits-
greinum; urðu rit hans aðalheimild stjórnmálamanna og
blaðamanna um alt, er snerti þjóðlíf og stjórnarfar í upp-
löndum Mið-Asíu. Leituðu konungar oft til Vambéry um
upplýsingar og leiðbeiningar og sæmdu hann á ýmsan
hátt; sjerstaklega var hann nákunnugur Edvard VII., sem
þá var ríkiserfingi á Englandi, og eins var hann í miklum
metum hjá Abdul Hamid Týrkjasoldáni og Nasreddin Shah
í Persíu. Vambéry varð brátt heimsfrægur maður fyrir
ferðir sínar og ritstörf; við það bættist efnahagur hans
smátt og smátt, svo hann að lokum varð óháður í efna-
legu tilliti. Eftir Vambéry liggur fjöldi rita, bæði um
ferðir hans í Austurlöndum, um lifnaðarhætti, trúbrögð,
siði og sögu Múhamedsmanna; auk þess samdi hann
orðabækur og önnur málfræðisrit um tyrknesku og ýms-
ar mállýskur Mið-Asíu.
[Heimildir til þessarar ritgjörðar eru: Hermann Vambéry, Reise in
Mittelasien, Leipzig 1865, 352 bls. 8°, líka til á ensku og mörgum öðrum
málum, og The Story of my Struggles. The Memoirs of Arminius Vam-
béry. London 1904, 492 bls. 8°, 2 bindi.]