Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Page 39

íslensk fornkvæði
39
legast líka frá Noregi. í Færeyjum eru firn til af
þessum kvæðum; mætti vera, að einstöku væru þaðan
komin; hitt mun þó sannara, að þau, sem um getur ver-
ið að ræða, sjeu öllu fremur komin til Færeyja frá ís-
landi.
Búníngur þessara kvæða — jeg vík að honum síðar
— er svo frábrugðinn öllu því, sem þekkist frá Islandi
að fornu, sem mest má verða. Bragarhættirnir voru þar
alls ókunnir frá alda öðli, og formið eða, rjettara sagt,
formleysið, sem er á öllum bragarhætti (hendíngum;
stuðlum), finst hvergi, nema í þessum kvæðum, — aftur
ótvíræð sönnun um upprunann. Þetta form fær sína
skýríngu af uppruna kvæðanna og hvergi nema þar. I
dönsku kvæðunum er ekki nein reglubundin hljóðstafa (og
stuðla) setníng, og hendíngarnar eru hvergi nærri eins
stöðugar og í íslenskum kveðskap.
Hvernig stendur þá á þessum kveðskap? Hvenær er
hann til Islands kominn og með hverjum?
Jeg held blýfast við þá skoðun, að m á 1 i ð á kvæð-
unum sje hjer áreiðanlegastur leiðarvísirinn. Pví hefur
verið skot'ð fram (af K. Liestöl), að málið sje marklaust
í þessu efni. En það er misskilníngur. Petta mál getur
með engu móti verið 13. aldar mál; þá hefðu kvæðin
haft alt annað útlit, en sem kunnugt er, hefur málið
geymst betur en nokkurstaðar ella, og jeg er viss um,
að 13. aldar kvæðin hefðu geymst að mestu óbreytt
bæði um 14. og 15. öld. Það er alvíst, að hefðu
þessi kvæði geymst frá 13. öld á Islandi, hefðu þau
aldrei fengið það mál, þann málblæ, sem á þeim er.
Pað er ótvírætt 15. aldar mál á þessum kvæðum, eða
16. Að þau eru frá kaþólska tímanum er hins vegar
ljóst af svo mörgu (t. d. ákalli á Máríu mey og helga
menn, sem oft kemur fyrir). Með öðrum orðum: kvæðin
eru, í þeirri mynd, sem þau nú hafa, til orðin á þessu