Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Qupperneq 45

íslensk fornkvæði
45
Flest eru kvæðin tveggja vísuorða erindi, önnur
fjögurra — og flestöll þar að auki með viðkvæði.
Elenarkv., sem tilfært var, er dæmi hins fyrra hátt-
arins. Hvort vísuorðið er annaðhvort 4 bragliðir eða 3;
þegar þeir eru 4, er hinn síðasti annaðhvort einsatkvæð-
isorð (lángt eða stutt í fornum skilníngi, t. d. hátt, mig)
eða tveggja atkvæða orð og þá ætíð tvístutt (t. d. þar
var meiri grátr en gaman); ef það er lángstutt (t. d.
hætti) í handritunum, er það víst merki þess, að vo. er
afbakað. Bragliðirnir sjálfir eru. ætíð lángstuttir ^)
eða tvílangir (-=----), en geta leystst upp í 3 samstöfur
(t. d. '-i- --- w). Pað er auðsjeð á öllu, að hin s a m a at-
kvæðalengd er hjer sem í f o r n u m kveðskap og í hinum eldri
rímum frá því um 1400; og er það þá aftur sönnun þess,
að þessi kvæði eru ekki ýngri en segjum 1450—1500.
Betta er afarmikilsvert atriði. Einstöku villur eða af-
brigði geta hist, og er það þá víst oftast afbakanir,
ýngri orðmyndir og því um líkt. Bað er ljóst, að t. d.
í vo. sem: greifinn hekk þá hátt sem hundur á ekki að
lesa hundur (i 2 samstöfum), heldur gömlu mýndina hundr
— og er þá alt rjett.
Hinn bragarhátturinn er þannig, að hvert erindi er 4
vísuorð, og eru erindin ekki eins regluleg einsog í hinum
hættinum, og kemur það ef til vill af því, að sum þessi
kvæðin eru ýngri og málið á þeim á ýngra stigi. Eitt
erindi með þessum hætti er t. d. þetta:
Gröfum við okkr í æginn,
gröfum við okkr í sand,
áðr en þessi ótíðindi
spyrjast upp á land.
Hendíngaskipun og hljóðstafasetníng er, sem áður
var að vikið, mjög óregluleg, alt öðruvísi en í öðrum
kveðskap. Pað er sjaldnast, að vísuorðin sje tengd sam-
an með hljóðstöfum, en oft eru stuðlar í hvoru vo., sem