Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Page 112

12
Finnur Jónsson
óglögg. Um 1200 var ætíö ritað -er, síðar -er og -ir, og
loks oftast -ir; en hljóðið var víst oft nokkuð óglögt eða
ef til vill mismunandi í framburði; Hallgrímur Pjetursson
rímar oft t. d. mjer á móti -ir. Þegar 2 þriggja atkvæða
orð, sem enda á -er og -ir, eru rímuð saman, eru báðar
síðustu samstöfurnar áherslurýrar, svo að hið óþægilega
finst ekki mjög, en ef annað orðið er eins atkvæðis orð
með nokkuð ríkri áherslu, finnur eyrað, hve óþægilegt
rímið verður, því að þá verður að herða á -ir (-er) um of.
Bjarni hefur ekki skirst við þesskonar hendíngar með
öllu (samvister: fer, 56; gluggarner: er, 109; ósárer: sjer,
190; bólstrarner: þjer, 197; geislarner: er, 208). Hjá Jón-
asi finst slíkt aldrei.
Bjarni var nákunnugur eddukvæðunum, sem áður var
sagt, og fleirum fornkvæðum. Hann hefur eflaust lesið
allar fornsögur vorar og vísurnar í þeim; hann minnist
Hallfreðar, Eyvindar osfrv. Hann kunni víst Krákumál
(»og Loðbrókar ljóðin | læstust mjer hjarta ið næsta«
221); þau áttu við hann.1) Finna má líka óma frá eddu-
kvæðunum hjer og hvar, þótt ekki megi stælíngar heita,
og þaðan stafar »Sigrún«. Hákonarmálsómar eru líka
auðfundnir á stöku stað. Skáldamálið gamla hefur hann,
sem við var að búast, skilið allvel; og hefur Eyvindur
líklega helst komið honum í rjettan skilníng, t. d. á sam-
vali orða. Eftir þeim skilníngi setur Bjarni svo saman:
skraut s k r i ð u r | úr skarar-fj ö 11 u m (53). Frá Hallfreði
stafar silfrfjallaður (8), sbr. sléttfjallaðar allar (Hallfr.);
frá eddukvæðum stafa orð sem: rúnar Rögnahropts | reist
jeg °g fáði osfrv. (22), fátt jeg freistaði osfrv. (23), garð-
ar Freyju (50, sbr. Prymskv.); leiptra (85) og logafjöll
(85 og 92), sbr. lagði þá ljóma (86, sbr. Helgakv. I, 15).
*) í Herhvöt eru ómar þaðan, s. 15—16. Úr Bjarkamátum er
beinlínis lánað í Hergöngu, s. 17.