Réttur - 01.10.1934, Blaðsíða 5

þjóðarbúskapsins á grundvelli sósíalismans, stóðu
leiðtogar íslenzka Alþýðuflokksins með spá-
mannssvip upp á fundum verkamanna í Reykjavík
og lýstu yfir þeirri skoðun sinni, að líklegast stæðu nú
Bandaríkin næst sósíalismanum.
Undirstaða þessara kenninga sósíaldemokratanna
um „skipulagðan kapítalisma" var hin takmarkaða
festing auðvaldsins. En þeir sæludagar voru brátt
taldir. Draumur Alþýðublaðsritstjórans virtist ekki
ætla að rætast. Og hinir ,,fræðilegu“ broddar sósíal-
demókratanna á alþjóðlegan mælikvarða, Bauer,
Kautsky og Hilferding, áttu enn einu sinni eftir að
reka skalla sína á óhagganlegan múr þróunarkenning-
ar marxismans og leninismans.
Brátí dró ský fyrir sólu.
Með heljarþunga sínum skall heimskreppan á.
Kommúnistar allra landa höfðu sagt hana fyrir. Þeir
höfðu aðvarað verkalýðinn og hvatt hann til varnar
gegn þeim óhjákvæmilegu nýju árásum á lífskjör hans,
sem sigla mundu í kjölfar kreppunnar. En sósíaldemó-
kratar neituðu hættu hinnar yfirvofandi kreppu. Þeir
hæddust að skilgreiningu kommúnista. Mörgum mun
enn í minni afstaða Alþýðublaðsins til þessara mála.
Daglega flutti það háðsgreinir um þennan djöful, sem
kommúnistar væru að mála á vegginn.
En hversu heitar og innilegar sem óskir allra þeirra
hafa verið, sem rétt voru farnir að finna ilminn upp
úr kjötpottum íslenzku borgarastéttarinnar, — allt
kom fyrir ekki. Kreppan lagðist eins og mara á allan
hinn kapítalistiska heim. Og nú hefir hún staðið í
rúmlega fjögur ár. Hvað var nú orðið af hinum „skipu-
lagða kapítalisma?“ Hvar er nú allur dýrðarljóm-
inn af verksmiðjum Fords, sem voru lokaðar, en
sextíu þúsund verkamenn hans reknir á klakann? —
En hinsvegar: Skipulagning þjóðarbúskapsins undir
101