Réttur - 01.10.1934, Blaðsíða 43

25. júls er annar marksteinninn á glötunarvegi
Hitlersalræðisins.
Tæpum mánuði eftir atburði þá, sem fyrr er frá
sagt, miðvikudaginn 25. júlí, settust vopnaðir austur-
rískir nazistar í útvarpsstöðina í Vín og létu útvarpa
þeirri fregn, að Dollfuszstjórnin hefði sagt af sér, en
við stjórnarforsæti hefði tekið Rintelen, sendiherra
Austurríkis í Róm, stjórnmálamaður, sem stóð í nánu
sambandi við nazistahreyfinguna í Austurríki. Samtím-
is réðst annar flokkur inn í stjórnarráðsbygginguna og
handtók Dollfusz og aðra ráðherra. Við það tækifæri
fékk Dollfusz skotsár, sem dró hann til dauða seinna
um kvöldið. Nokkrar skærur urðu, bæði í Vín og öðrum
borgum, áður en herliði og lögreglu tækist að skakka
leikinn. Við stjórnarforsæti tók kennslumálaráðherrann
. Schuschnigg.
Menn hafa líkt þessum atburðum við morðið í Sara-
jevo 1914. Og í sannleika sagt, hafi morðið á Franz
Ferdinand verið eðlilegt styrjaldartilefni, þá mátti með
margföldum rétti segja hið sama um Dollfuszdrápið og
alla undangengna pólitík nazistanna í Austurríki. Þessi
pólitík var fólgin í brúasprengingum, morðum, hand-
sprengjuárásum og öðrum ofbeldisverkum, sem verið
höfðu daglegir viðburðir þar í landi undangengna mán.
uði. Menn vissu gerla, að Hitlersstjórnin stóð þar sjálf
á bak við. Stigamenn beita stigamannlegum aðferðum.
Tilgangurinn var að vinna Þýzkalandi forræði í Austur-
ríki. En það voru fleiri, sem þarna höfðu járn í eldi.
Fyrst og fremst Mussolini. Fregnir af þessum atburðum
voru ekki fyrr komnar til Róm, en ítalskur her stóð
við austurrísku landamærin, búinn til norðurgöngu.
Hitler var svo heppinn, að fyrirtæki hans misheppn-
aðist. Æfintýrapólitík hans hafði verið leikur með eld-
inn yfir sjálfri púðurtunnu Evrópu, vitfirring, sem ekki
á sér hliðstætt dæmi í milliríkjapólitík nútímans, nema
ef vera kynni í Asíupólitík Japana. En þarna var ekki
'einu sinni samkvæmni í vitfirringunni, ekki „metode
139