Réttur - 01.10.1934, Blaðsíða 80

ustu sannindin og krossfestir því spámennina bæði lífs
og liðna“.
Þannig skrifaðir þú, eyfirzki bóndasonurinn, þegar
þú sazt við brunna hinnar guðfræðilegu þekkingar, varst
af veikum mætti en fullri einlægni að gera þér grein
fyrir þessum hlutum og varst ekkert farinn að reikna
út, hve dýrt þú ættir að verðleggja sannfæringu þína.
En nú ert þú orðinn eyfirzkur prestur, og þá skrifar þú
í Morgunblaðið, eins og Ástvaldur. Og nú kveður við
annan tón. í Iðunni kveður þú í fyrra upp allt annan
dóm yfir kirkjunni en í Ganglera 1928. Þar segir þú,
að kirkjan reyni að innræta í barnssálirnar þær hug-
sjónir, sem hún veit beztar og þar á meðal að ástunda
sannleika, réttvísi og góðvild (bls. 250), og ennfremur
að kirkjan sé, vilji vera og eigi að vera aðeins í þjón-
ustu kristinna hugsjóna: bræðralags, réttlætis, kærleika
og sannleika (bls. 264). Nú minnist þú ekki lengur á trú
og siðgæði sem andstæður, heldur eru það nú orðnar
hliðstæður. Þegar þú varst guðfræðinemi, þá settir þú
metnað þinn í það að vera frjálshuga og tala sannleik-
ann, og þá segir þú, að guðstrúin taki siðgæðið í bónda-
beygju. En sem þjónandi prestur hins leigða kristin-
dóms — eins og þú sjálfur kemst að orði í Tímanum
1926 — segir þú, að hinn vondi vilji komi af trúleysi
á guð, sem er kærleikur og sannleikur, lifandi og starf-
andi í heiminum (Iðunn 1933, bls. 252).
III.
Hverjar eru nú orsakir þessarar miklu breytingar,
sem á þér hefir orðið. Er orsökin sú, að þú hafir vitk-
azt síðan á skólaárunum, séð villu þíns vegar og sért
kominn á hina réttu braut? Slíkt er svo fjarri sanni, að
eg vantreysti þér fyllilega til að bera fram þau rök, þrátt
fyrir þann ofurmannlega þrótt til að bera fram ósatt
mál, sem þú hefir sýnt svo þráfaldlega nú í seinni tíð.
Orsökin er einfaldlega sú, að þú ert hreinræktaður
fulltrúi þeirrar frjálshyggju, sem ruddi sér til rúms inn-
176