Andvari - 01.10.1960, Síða 8

198
STBFÁN PJETURSSON
ANDVARI
Móðurhöudin mjúk og hlý,
mönnum öllu kærri,
mér var bernsku allri í
ótal rasta fjarri.
Fyrsta degi ævi á —
ekki er meiri hróður —
í krapa var eg fluttur frá
föður hæði og móður.
Gerðist þetta að vísu ekki fyrr en daginn eftir að sveinninn, — sem var þrett-
ánda barn foreldra sinna, — fæddist; þá tók Eiríkur hreppstjóri Jónsson í Hlíð
í Skaftártungu, vinur séra Þorkels og nágranni, hann strax til fósturs og hafði
hann heim með sér. En séra Þorkell og Ragnheiður fluttust ári síðar vestur að
o o
Borg á Mýrum, og sá Jón Þorkelsson þau ekki aftur fyrr en hann var orðinn
átján ára og kominn í latínuskólann í Reykjavík, en þau vestur að Staðarstað.
Þangað til ólst Jón upp hjá Eiríki hreppstjóra og Sigríði, konu lians, Sveins-
dóttur læknis Pálssonar, austur í Idlíð í Skaftártungu og virtist öllum vel. Voru
þau honum góðir fósturforeldrar, enda minntist hann þeirra jafnan með þakk-
læti. En hugstæðust manneskja á heimili þeirra varð honum ávallt síðan gömul
kona, Ragnhildur Gísladóttir, kölluð Minna, sem á hernskuárunum tók ltann
að sér og annaðist hann; og hlýtt var Jóni Þorkelssyni enn til Minnu, þegar
liann orkti kvæðið um hana, ]tá „kalinn á lund og mundum“, eins og hann
komst að orði í einu erindi þess:
Þótt þig, gamla Minna mín,
mæddi ellin þunga,
trúa, milda mundin þín
mína leiddi unga.
Enn eg gleyma ekki má
aftanstundu dökkri,
er hljóður sögur hlýddi eg á
við hnén á þér í rökkri.
Þar var hans fyrsti skóli, sem þó kannski liefur ekki átt hvað minnstan þátt í
að móta næma og námgjarna sál hans. En ekki mun neitt hafa verið hugsað
til þess að láta hann ganga skólaveginn, lyrr en hann varð, nokkru fyrir lerrn-
ingaraldur, fyrir óhappi, sem fyrirsjáanlegt var, að myndi gera hann óliæfan
til erfiðj.syinnvi, Tók hann þá illkynjað fótarmein, sem hann átti lengi í; og