Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1980, Side 42

Andvari - 01.01.1980, Side 42
ÁRNI KRISTJÁNSSON: Franz Schubert Útvarpserindi flutt á 150. ártíð tónskáldsins. Á árinu 1977 minntust menn 150. ártíðar Ludwigs van Beethovens um heim allan. Rúmlega hálfu öðru ári síðar, 1978, voru jafnmörg ár liðin síðan Franz Schubert leið. Beethoven varð ekki gamall maður á nútíma mælikvarða. Hann dó á 57. aldursári, farinn að kröftum. Ævi Schuberts varð miklu skemmri. Hann lifði að- eins 31 ár. Útför Beethovens fór fram með mikilli viðhöfn, er hæfði slíku ofur- menni. LFm tuttugu þúsund manns fylgdu til grafar líkvagni „hershöfðingja tón- listarmanna“, eins og kona ein í líkfylgdinni kallaði hann, þ. á m. 9 prestar, mörg fyrirmenni og allur skari listamanna borgarinnar. Útför Schuberts var fáskrúðugri, - hún fór fram í kyrrþey í viðurvist fjölskylduliðs hans og vina, enda var Schubert 26 árum yngri maður en Beethoven og í lifanda lífi aðeins óbreyttur liðsmaður í röðum tónskáldanna. Það var því ekki að undra, þótt viðskilnaður og útför þessara tveggja miklu andans manna og snillinga sögunnar yrði með ólíkum hætti. Beethoven dó sem hetja. Hann hafði lifað tímana tvenna, hann var tímamóta- maður, í mörgu barn frönsku stjórnarbyltingarinnar, frelsishetja nýrrar tíðar, sem í krafti upprunaleika síns braut niður gamalt og ruddi nýju braut inn í heim listarinnar og varð þannig leiðtogi allra, er á eftir honum kornu, andlegur jöfur eða hertogi. Beethoven lifði ekki aðeins stjórnbyltinguna, heldur og Napóleons- stríðin, sem á eftir fóru, og hann dáðist að Bonaparte allt til þess er hann lét krýna sig til keisara. Eftir ósigur Napóleons og friðarfund sigurvegaranna í Vínar- borg 1815 kom nýr, afturhaldssamari tíðarandi til sögunnar. Austurríkiskeisari varð stöðugri í sessi og stjórnaði ásamt ráðgjafa sínum, Metternich fursta, með harðri hendi og bældi niður allar pólitískar frelsishreyfingar. Ritverðir keisarans eða Metternichs sáu svo um, að ekkert kæmi frarn í orði eða riti, er truflað gæti andlega værð almúgans, sem nú, eftir að frelsisvíman var af honum runnin og kyrrð komin á í landinu, átti að stunda „fagurt mannlíf“ og gæta borgaralegs velsæmis í hvívetna. Lífið birtist í þægilegum, þokkafullum formum, er bezt lét, og var þetta góðborgaralega þjóðfélag síðar kennt við „Biedermeier", tilbúið nafn, er átti að tákna smáborgarann, sem hélt að sér höndum í stjórnmálum og lét hvers- dagsvitið ráða orðum sínum og gerðum. Þetta tímabil er talið hafa haldizt frá því er sól Napóleons gekk til viðar við Waterloo 1815 og fram til byltingarársins 1848.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.