Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1980, Blaðsíða 47

Andvari - 01.01.1980, Blaðsíða 47
ANDVARI FRANZ SCHUBERT 45 (við texta eftir Schmidt von Liibeck), tvö næsta dulmögnuð lög, enn fremur söngva Mignon, við ljóðin úr Wilhelm Meister eftir Goethe. Enn er Goethe aðalskáldið, sem stýrir hugarflugi hans og er fyrirmynd hans í ljóðavali. Hann yrkir tvær sinfóníur, þá 4. og þá 5., og boðar sú síðari nýtt þroskaskeið í tónsköpun hans á sviði hljómsveitarverka. Fór nú að vænkast hagur hans. Vinunum fjölgaði. Schober kynti vini sína fyrir Schubert eins og Spaun hafði gert, og urðu þeir einnig vinir Schuberts og vildu hjálpa honum í lífsstriti hans, svo að list hans fengi að njóta sín. Söngvar Schuberts voru sálin í þessum félagsskap. Það vantaði aðeins einhvern til að syngja þá á fullkominn hátt. Michael Vogl, hirðóperusöngvari, sem mikið orð fór af sem „þýzkum söngvara" (þ. e. hann söng í þýzkum óperum, en ekki ítölskum, og var einn af aðalsöngvurum óperunnar, áður en Rossini hélt innreið sína þar), var vel menntaður maður og heimspekilega hugsandi, en leiður á lífinu. Ætlaði í fyrstu að ganga illa að fá hann til að koma heim til Schobers til að kynnast söngvum Schuberts, en loks lét hann tilleiðast fyrir þrábeiðni Schobers. Er því skemmtilega lýst í frásögn Spauns, hvernig hinn eldri, lífsreyndi maður - Vogl var 30 árum eldri en Schubert - bregzt við, þegar hann heilsar upp á hið unga tónskáld, sem kemur varla upp orði og er á þönum í kringum hann og réttir honum sönglögin sín hvert af öðru, sem Vogl sér þarna í fyrsta sinn. Vogl kinkar kolli, raular þau eftir blaðinu og umlar eitthvað, en kippist við, þegar hann les eitt þeirra: „Lied eines Schiffers an die Dioskuren“, bænarsöng sjófarandans til tvístirnisins við kvæði eftir Mayrhofer. Þetta þótti Vogl gott og vildi fá meira að heyra. Söngvar Schuberts lífguðu hann við. Upp frá þessum degi varð hann einn bezti vinur Schuberts, og voru þeir óaðskiljanlegir félagar á öllum samkomum Schubertvinanna, „die Schubertiaden“, er svo voru nefndar. Af mynd eftir mál- arann Moritz v. Schwind (einn af vinunum), þar sem Vogl, hinn mikli og reffilegi hirðsöngvari situr við hlið síns unga listbróður, sem leikur undir fyrir hann á píanóið í salarkynnum, sem setin eru af hlustandi, prúðbúnu fólki, má sjá, hvers kyns þessar Schubertkvöldsamkomur voru. Söngvar Schuberts urðu þarna lifandi orka í hugum hrifnæmra sálna, sem kunnu honum þakkir fyrir, ævilangt. Stund- um lék Schubert líka fjórhent ásamt einum vinanna, og varð sérstaklega Josef von Gáhy, embættismaður að atvinnu, með sérlega góða leiktækni, fyrir valinu. Gáhy lék stundum einn sónötur eða Impromptu. Schubert var og sjálfur allgóður píanisti. Hann hafði „mains potellées“, segir einn vinurinn, þ. e. stuttar og digrar hendur, en mjúkar, og hlupu sem mýs upp og niður eftir nótnaborðinu, þegar hann lék hraða þætti. Tónn hans var söngrænn og innilegur, en hann réð ekki við öll sín eigin verk. Undirleikurinn í „ÁlfakónginunT' t. d. var honum ofviða, og hann varð að gefast upp við síðasta þáttinn í „Wanderer-fantasíunni": „Þetta má fjárinn leika í minn stað,“ sagði hann. En ég er kominn af leið. Schubertsamkomurnar enduðu oft með því að Schubert, sem hafði sig ekki í frammi í orðræðum, settist við hljóðfærið og lék fyrir
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.