Andvari

Årgang

Andvari - 01.01.1980, Side 47

Andvari - 01.01.1980, Side 47
ANDVARI FRANZ SCHUBERT 45 (við texta eftir Schmidt von Liibeck), tvö næsta dulmögnuð lög, enn fremur söngva Mignon, við ljóðin úr Wilhelm Meister eftir Goethe. Enn er Goethe aðalskáldið, sem stýrir hugarflugi hans og er fyrirmynd hans í ljóðavali. Hann yrkir tvær sinfóníur, þá 4. og þá 5., og boðar sú síðari nýtt þroskaskeið í tónsköpun hans á sviði hljómsveitarverka. Fór nú að vænkast hagur hans. Vinunum fjölgaði. Schober kynti vini sína fyrir Schubert eins og Spaun hafði gert, og urðu þeir einnig vinir Schuberts og vildu hjálpa honum í lífsstriti hans, svo að list hans fengi að njóta sín. Söngvar Schuberts voru sálin í þessum félagsskap. Það vantaði aðeins einhvern til að syngja þá á fullkominn hátt. Michael Vogl, hirðóperusöngvari, sem mikið orð fór af sem „þýzkum söngvara" (þ. e. hann söng í þýzkum óperum, en ekki ítölskum, og var einn af aðalsöngvurum óperunnar, áður en Rossini hélt innreið sína þar), var vel menntaður maður og heimspekilega hugsandi, en leiður á lífinu. Ætlaði í fyrstu að ganga illa að fá hann til að koma heim til Schobers til að kynnast söngvum Schuberts, en loks lét hann tilleiðast fyrir þrábeiðni Schobers. Er því skemmtilega lýst í frásögn Spauns, hvernig hinn eldri, lífsreyndi maður - Vogl var 30 árum eldri en Schubert - bregzt við, þegar hann heilsar upp á hið unga tónskáld, sem kemur varla upp orði og er á þönum í kringum hann og réttir honum sönglögin sín hvert af öðru, sem Vogl sér þarna í fyrsta sinn. Vogl kinkar kolli, raular þau eftir blaðinu og umlar eitthvað, en kippist við, þegar hann les eitt þeirra: „Lied eines Schiffers an die Dioskuren“, bænarsöng sjófarandans til tvístirnisins við kvæði eftir Mayrhofer. Þetta þótti Vogl gott og vildi fá meira að heyra. Söngvar Schuberts lífguðu hann við. Upp frá þessum degi varð hann einn bezti vinur Schuberts, og voru þeir óaðskiljanlegir félagar á öllum samkomum Schubertvinanna, „die Schubertiaden“, er svo voru nefndar. Af mynd eftir mál- arann Moritz v. Schwind (einn af vinunum), þar sem Vogl, hinn mikli og reffilegi hirðsöngvari situr við hlið síns unga listbróður, sem leikur undir fyrir hann á píanóið í salarkynnum, sem setin eru af hlustandi, prúðbúnu fólki, má sjá, hvers kyns þessar Schubertkvöldsamkomur voru. Söngvar Schuberts urðu þarna lifandi orka í hugum hrifnæmra sálna, sem kunnu honum þakkir fyrir, ævilangt. Stund- um lék Schubert líka fjórhent ásamt einum vinanna, og varð sérstaklega Josef von Gáhy, embættismaður að atvinnu, með sérlega góða leiktækni, fyrir valinu. Gáhy lék stundum einn sónötur eða Impromptu. Schubert var og sjálfur allgóður píanisti. Hann hafði „mains potellées“, segir einn vinurinn, þ. e. stuttar og digrar hendur, en mjúkar, og hlupu sem mýs upp og niður eftir nótnaborðinu, þegar hann lék hraða þætti. Tónn hans var söngrænn og innilegur, en hann réð ekki við öll sín eigin verk. Undirleikurinn í „ÁlfakónginunT' t. d. var honum ofviða, og hann varð að gefast upp við síðasta þáttinn í „Wanderer-fantasíunni": „Þetta má fjárinn leika í minn stað,“ sagði hann. En ég er kominn af leið. Schubertsamkomurnar enduðu oft með því að Schubert, sem hafði sig ekki í frammi í orðræðum, settist við hljóðfærið og lék fyrir
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.