Andvari - 01.01.1980, Side 61

ANDVARt
SVÍNASKÁLABÓNDI SEGIR TÍÐINDI
59
hleypti af. Fór Roys aftur til Englands og hélt eftir sem áður ótrauður áfram að
gera tilraunir með hvalabyssur sínar oq freista þess að endurbæta þær. Árið
1857 fékk hann í Bretlandi einkalevfi á eldflauaaskutli sínum. Dvaldist hann bar
næstu tvö árin, en átti að því er virðist í nokkru fiárhaaslesu basli. Hann sótti
einkum á miðin úti fyrir ströndum Soánar oa Portúaals, veiddi árleaa fáeina
hvali, en missti langtum fleiri. Þrátt fvrir allar endurbætur var hvalabyssan
hans enn sem komið var næsta gallað tæki.
Árið 1859 leggur Roys stórfellda áætlun fvrir einn helsta útgerðarmann hval-
veiðiskipa í New Bedford. Hann kveðst sannfærður um, að með hvalabyssu
sinni. sem stöðuat sé að ná meiri fullkomnun. og hentuaum skinakosti. meai
stunda revðarhvalaveiðar með ágætum áranari. Að sumrinu séu veiðisvæðin við
suðurströnd Grænlands, suðvestur oa norðaustur af íslandh við Tan Maven.
Biarnarey og allt til Novaia Semlia. Vetrarveiðarnar eiai síðan að stunda við
strendur Spánar og Portúgals og norðurströnd Afríku. Fram til bessa hafi bað
að vísu verið óleyst vandamál. hvernia koma eiai í veg fvrir að meira en annar
hvor hvalur sem skotinn er sökkvi oa náist ekki. Fn nú kveðst hann vera að
þróa aðferð, „sem ég held að sé óbriaðul. enda hef éa fulla ástæðu til að ætla.
að framvegis geti ég komið algerlega í veg fvrir. að hvalir sökkvi.“ Skorti nú
ekkert nema nokkurt fiármaon til að fuhkomna bá veiðitækni og bann útbúnað
til að halda hvölum á floti, sem begar sé fundinn upp, svo oa gott og hentuat
skip til að liúka tilraunum og reka endahnútinn á uppgötvanir þessar. Nú sé
„tækifærið til að koma allri hvalveiðiútaerð á nvian og miög traustan arund-
völl og veiða í stórum stíl þær hvalategundir sem taldar hafa verið óveiðanlegar
fram að þessu.“
Roys var hér eins og lönaum síðar furðu biartsvnn oa helst til fullvrðinga-
samur um ágæti eigin uppaötvana. Áranaur veiðitilrauna hans fram að þessu
réttlætti á enaan hátt þær staðhæfinaar sem barna voru fram settar. Það mun
og útgerðarmaður sá, sem Roys sneri sér til, hafa gert sér lióst, enda varð svar
hans neikvætt.
Árið 1860 eða ’61 komst Rovs í samband við G. A. Lilliendahl, efnamann
í New York, sem átti og rak bar allstóra fluaeldaverksmiðiu. Hófu beir á Norður-
Atlantshafi og í norðurheimskautshöfum tilraunaveiðar á reyðarhvölnm oa notuðu
við þær tæki bau, sem Rovs hafði fundið uno. Það var bessi útaerð. sem nú var
komin upp að ströndum Islands og Tónas bóndi á Svínaskála hafði sagt frá í
fréttabréfinu til Norðanfara.
IV
Eins og áður segir, hét hvalveiðiskip þeirra Roys og Lilliendahls Reindeer
og var allstórt þrímastrað barkskip, líklega um 200 lestir. Eins oa tíðkaðist á
hvalveiðiskipum Bandaríkjamanna um þessar mundir, hafði það meðferðis lanaa
og rennilega árabáta, tvo eða fleiri, sem notaðir voru við veiðarnar. Þær fóru