Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.1980, Qupperneq 83

Andvari - 01.01.1980, Qupperneq 83
andvahi I MINNINGU GUTTORMS 81 myndum og grimmdarferli nasista, en jafnframt býr verkið yfir víðari skírskotun - ádeilu á kúgun og harðstjórn hverju nafni sem nefnist. I hinum hreinræktaðri heimspekilegu leikverkum glímir Guttormur við marg- víslegar tilvistarlegar gátur mannlegs lífs. Hann teflir einatt saman ólíkum þáttum mannlegs eðlis, persónugerðum og táknfærðum á ýmsa lund. Ef til vill er „Hringurinn" best gert þessara leikrita og sterkast allra leikverka Guttorms. „Saga“ leiksins er einföld, lýsir villu, hringgöngu fjölskyldu í snæviþöktum eyðiskógi þar sem að lokum bíður hennar ekki annað en tortíming og dauði. I táknmáli sínu er þessi mynd sterk og óhugnanleg - lýsir eilífri hringför kynslóðanna um frumskóg tilverunnar. Jafnframt eru sviðsmynd og orðræður þessa leiks raunsæilegri en í flestum öðrum leikritum Guttorms. Flest eru leikrit Guttorms stutt og mestui hluti þeirra einþáttungar. Dramatískur veikleiki þeirra eru all-langdregnar orðræður persóna. Oft fer fremur fram heimspekileg rökræða en lifandi orðaskipti venjulegs fólks. A sinni tíð fólst ferskleiki þeirra fyrst og fremst í afneitun hins natúralíska leikhúss og blæ þess nýstárleika halda þau enn þó að áratugir séu liðnir frá ritun þeirra. Ótvírætt benda þau í átt til nútímalegrar leikritunar fremur en ýmis þau raunsæisverk er fram komu á svipuðu skeiði. Það væri verðug tilraun fram- sæknu leikhúsfólki á okkar dögum að dusta rykið af einhverjum leikrita Gutt- orms og sjá hversu þau gengju á sviði. VI Auk ljóða og leikrita samdi Guttormur ýmsa þætti í lausu máli, einkum ferða- minningar og ævisögubrot. Fyrir nokkru sendu erfingjar Guttorms Landsbókasafni íslands að gjöf bréfa- safn hans mikið að vöxtum ásamt nokkrum prósaþáttum hans og fáeinum kvæða- handritum. Er þarna mest að vöxtum handrit Guttorms að nokkrum æviminn- ingum og eru tvær þeirra birtar í þessu hefti Andvara. Frásagnargleði Guttorms og sérstætt og persónulegt skopskyn njóta sín vel í lausu máli þó að þeir þættir, sem hér birtast séu af öðrum toga: annar dæmi um átakanlega harmsögulega reynslu - raunsæ mynd úr lífi íslensku landnemanna vestra - hinn frásögn af skógarvillu sem vel gæti verið ein rótin að leikriti hans ,,Hringnum“. Þegar litið er á höfundarverk Guttorms í heild sinni blasir það við að sem ljóðskáld stendur hann undir merkjum hefðbundinnar íslenskrar ljóðagerðar 19. aldar. Hugmyndalega er hann annars vegar mótaður af þjóðernisrómantík tíma- bilsins, hins vegar af sósíalískum og raunsæilegum þjóðfélagslegum ádeilukveð- skap. Myndmál hans og bragform eru einnig mörkuð sömu íslensku hefð. Sem ljóðskáld gerðist Guttormur ekki frömuður nýjunga þrátt fyrir kynni sín af er- lendum - einkum engilsaxneskum - bókmenntum. Hann verður varðveislumað-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.