Andvari

Ukioqatigiit
Ataaseq assigiiaat ilaat

Andvari - 01.01.1998, Qupperneq 92

Andvari - 01.01.1998, Qupperneq 92
90 ÁRMANN JAKOBSSON ANDVARI friðsamasta landi Evrópu, Sviss. Elísabet mátti með nokkrum krókaleiðum heita arftaki sjálfrar Lívíu, eiginkonu Ágústusar og síðar rómverskri gyðju. Hún var einnig talin ein fegursta kona Evrópu.3 Það var fáránlegt að kona á slíkum hátindi mennskrar tilveru væri myrt af galókunnum fátæklingi sem slyppi þar að auki lífs frá slíkum glæp því að dauðarefsing var ekki leyfð í Sviss. En jafnvel þetta gat gerst á þessum fordæmalausu árum.4 Jón Skúlason Thoroddsen fæddist á ísafirði 18. febrúar árið sem Zola reis upp til varnar Dreyfusi og Sissí keisaraynja fór grunlaus að spássera til fundar við banamann sinn. Ævi Jóns varð stutt. Hann lést á gamlársdag 1924, eftir að hafa gengið fyrir sporvagn í Kaupmannahöfn fáum dögum fyrr. Þrátt fyrir ungan aldur náði hann að lifa innreið nútímans á íslandi. Is- lendingar fengu heimastjórn og fullveldi, togara og íslandsbanka, svo að ekki sé minnst á heimsstyrjöldina í Evrópu og afleiðingar hennar sem setti svip á alla Evrópumenn, einnig íslendinga sem fengu smjörþef af þessum mikla mannfelli æskunnar í lok hildarleiksins þegar spænska veikin kom sunnan úr Evrópu eins og refsivöndur á hina fjarlægu þjóð sem hafði staðið utan átakanna. Jón dó frá heimi sem hafði tekið marga kollhnísa á skömm- um tíma.5 Hræringar áranna 1898-1924 höfðu í för með sér það endurmat allra gilda sem Nietzsche hafði kallað eftir. Á þessu skeiði þroskuðust heim- spekilegar og stjórnmálalegar hugmyndir sem enn þykja nýjar og frumlegar og birtust m. a. í nútímalegum skáldskap. í Englandi neituðu ung skáld að taka nokkuð gilt úr fortíð Viktoríutímans sem Virginia Woolf líkti við sakamann í réttarsal. Til átaka kom milli hins nýja og hins gamla, ekki síst við upphaf fyrri heimsstyrjaldarinnar þegar hin gömlu gildi ruddust fram eins og Skeiðarárhlaup þjóðernisstefnu og hernaðarhyggju en þó urðu nokkrir til að standa í vegi fyrir því flóði. Ekkert gat orðið aftur samt, jafn- vel ekki íslenskar bókmenntir þó að straumar að sunnan væru stundum seinir að berast til þessarar Grímseyjar Evrópu. Hvergi í íslenskum bókmenntum eru átök og uppreisnargirni þessara ára skýrari en í Flugum Jóns Thoroddsens sem fyrir kenjar örlaganna komu út sama ár og Eyðiland T. S. Eliots og Odysseifur James Joyce. Þrátt fyrir þann reginmun sem er á skáldskap Jóns og þessara nýjungamanna eru Flugurnar einnig til marks um þá sterku tilfinningu ungra skálda í gervallri Evrópu eftirstríðsáranna að nú væri allt breytt og nýr tími krefðist nýrrar hugsunar í skáldskap. Heimsmynd hugsjónamanna við upphaf tuttugustu aldar var gjörólík heimsmynd rómantískra byltingarmanna og raunsærra vísindahyggju- manna nítjándu aldar. Á nítjándu öld höfðu skáld fundið til en á tuttugustu öldinni fannst skáldum þau finna til.6 í Flugum Jóns Thoroddsens kemur hvað eftir annað fram að hann er ekki eigin herra. Aðrir fara í bindindi en
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172

x

Andvari

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.