Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 210
204
Kópavogsþing árið 1662.
[Skirnir
stóð þá heldur á umboðsmönnum konungs að heita því, að
halda fornar venjur.
Ýmsar líkur eru til þess, að konungi hafi þá þegar, er
hann varð að gangast undir handfestuna, komið til hugar
að reyna til þess síðar, að smeygja sér undan henni.
Svo sem getið var, hafði faðir konungs farið ærið
halloka fyrir Svíum, og lék Friðriki mikill hugur á að reka
þeirra ófara. 1654 hafði Kristín drottning, dóttir Gústafs
Adólfs, látið af stjórn í Svíþjóð, en við tók Karl X. Gústaf
Var hann herskár mjög og lenti fljótlega í ófriði við Pól-
verja. Þóttist Friðrik þá sjá sér leik á borði að ráðast inn
í riki hans, enda reru önnur ríki þar óspart undir. Tókst
Friðriki með miklum erfiðismunum að fá ríkisþingið í Óðins-
véum 1657 til þess að veita fé til slíkrar herferðar, en hún fór
hið ömurlegasta fyrir Dani, og urðu þeir loks neyddir til
þess að semja frið í Hróarskeldu 18. febr. 1658, og stóðu
Svíar þá fyrir dyrum Kaupmannahafnar. Urðu Danir að
framselja Svíum mörg héruð austan Eyrarsunds og í Nor-
egi, og meira að segja láta nokkuð land af hendi við her-
togann af Holstein-Gottorp.
Eftir þennan ófrið voru ástæður Dana hinar bágborn-
ustu, svo að ekki var þar á bætandi. En eftir friðarsamn-
inginn hafði Karl Gústaf séð sig um hönd, og þóttist með
friðnum hafa misst af færi til þess að leggja undir sig
Danmörku og endurreisa þar með Kalmarsambandið undir
sinni krúnu. Til þess að bæta úr þessu, rauf hann friðinn
og gekk á miðju ári 1658 með her á land á Sjálandi, og
settist um Kaupmannahöfn. Umsátrin, sem stóðu yfir um
hálfs árs tíma, þrengdu mjög svo að borginni; þó varðist
hún með ýtrustu erfiðismunum borgaranna. Lauk henni í
febrúar 1659 með því, að Svíar gerðu árás á borgina, en
fóru þar halloka og urðu að létta af umsátinni. Óx Dön-
um þá nokkuð siðferðiþrek og tók að vegna heldur betur,
en þó ekki meira en svo, að er Karl Gústaf dó og friður
var saminn í Kaupmannahöfn 27. maí 1660, urðu friðar-
kostirnir í öllu verulegu hinir sömu og í Hróarskeldu, og