Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 286
280
Alþingi árið 1845.
[Skírnir
e. Ýmsum atriðum fleirum var hreyft í bænarskrám
þessum, er til þingsins 1845 komu. Sumir vildu lækka kaup
Alþingismanna, aðrir vildu ekkert gjald láta á leggja til
greiðslu Alþingiskostnaðar, enn aðrir vildu láta hraða út-
gáfu Alþingistíðindanna og láta útbýta þeim ókeypis o. s.
frv. Sýna bænarskrár þessar að minnsta kosti áhuga þeirra
manna, sem fyrir þeim hafa gengizt.
Bænarskrár þessar komu að vísu til umræðu. Kon-
ungsfulltrúi tók eiginlega ekki illa í þær, enda var kosin
5 manna nefnd til að athuga þær (Jón Sigurðsson skjala-
vörður, Hannes Stephensen, Jón yfirdómari Jónsson, Björn
Blöndal og Þórður Sveinbjörnsson). Nefndin birti ekkert
álit og málið var ekki meira rætt á þinginu.
B. Merkustu almennu þjóðmálin, sem þetta þing tók
til meðferðar, voru þessi:
1. Verzlanarmálið. Eins og alkunnugt er, hafði danska
einokunin hafizt í upphafi 17. aldar og staðið til 1. jan.
1788. Samkvæmt konungsúrsk. 18. ágúst 1786 skyldi verzl-
unin við ísland frjáls þegnum Danakonungs í Norðurálf-
unni. Vörur fluttar til landsins skyldi vera tollfrjálsar hér
og vörur fluttar héðan áttu að vera tollfrjálsar í löndum
Danakonungs, hvorttveggja næstu 20 ár, frá 1. jan. 1788
talið. Svo voru og ákveðnir 6 kaupstaðir, er hafa skyldi
verzlunarréttindi (löggiltir uerzlunarstaðir): Reykjavík, Vest-
mannaeyjar, Eskifjörður, Eyjafjörður, ísafjörður og Grund-
arfjörður. Verzla mátti þó hver landsmanna þar sem hon-
um líkaði. Leyft var öllum, innlendum sem útlendum, og
hverrar trúar sem þeir voru, að taka sér aðsetur í verzl-
unarstöðum þessum til handiðnar eða verzlunar, og var
kaupstaðaborgurum heitið skattfrelsi í 20 ár. Þar á móti
var annara ríkja þegnum, sem erlendis voru búsettir, harð-
bönnuð verzlun við ísland og fiskiveiðar í kringum ísland
4 mílur í haf út, og bannað var að nota skip annara en
þegna Danakonungs til flutninga til landsins eða frá því
eða til fiskiveiða hér við land. Verðlag (taxti) það, er verið
hafði á útlendri og innlendri vöru í viðskiftum landsmanna
við hina dönsku einokunarverzlun, var úr lögum tekið, og