Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 263
Skírnir] Alþingi árin 1798-1800. 257
unar og hressingar til hátíðabrigðis, kemur kynlega fyrir
sú ástæða nefndarmanna fyrir flutningnum, að þingstaður-
inn sé svo ljótur. Vér ættum þó að varast að áfella þá
þunglega fyrir þetta. Átjándu aldar íslendingar ólust upp
við aðra kosti en vér. Þau firn, sem yfir land og lýð höfðu
gengið á þessari öld, hlutu að móta smekk og skapferð
manna. Þeir góðu nefndarmenn höfðu séð helzt til mikið
af harðrétti þjóðarinnar og eyðingu lands síns, til þess að
telja auðnir og hraun fögur. í vitund þeirra hlaut hið nyt-
sama og fagra að fara saman. Um aldamótin 1800 var
engin rómantisk öld runnin yfir ísland, og enginn Jónas
Hallgrímsson hafði þá vafið Þingvöll í gullaldarljóma og
vegsamað hann með snilldarljóðum. Hér töluðu raunsæir
starfsmenn þrautpíndrar þjóðar, sem upp og aftur urðu að
gegna á þessum stað miður skemmtilegum skyldustörfum,
við erfiða og misjafna aðbúð, og sýsla við skriftir í hrak-
legu hússkrifli og hlusta á óskemmtilegan málflutning. Þær
minningar, sem þessir menn höfðu um Þingvöll, urðu því
eðhlega einkum bundnar við þá tíma, er sólar gætti þar
minnst, en hrakviðra mest, og er þá ekki fagurt um að
litast á Þingvelli. Munu það flestir mæla enn i dag.
Samkvæmt frumvarpi nefndarinnar átti landsyfirdóm-
urinn að koma saman að jafnaði einu sinni á ári, eins og
yfirdómstólar þeir, er hann kom í staðinn fyrir; var sam-
komudagurinn 8. júlí, eins og lögþinganna, og átti dómur-
inn að eiga setu svo lengi sem nokkurt mál lægi fyrir og
þangað til það væri tekið undir dóm. Auk þess var ákveð-
ið, að dómurinn kæmi saman, ef nauðsyn krefði, i byrjun
hvers mánaðar, frá maí til október, til þess að fara með
opinber mál.
Auk dómstarfanna skyldi landsyfirdómurinn fara með
þau störf, er lögmenn höfðu áður haft, svo sem þinglestur
afsals- og veðbréfa o. fl. En aftur á móti skyldu aðrar til-
kynningar, uppboð á umboðum og reikningsskil o. fl., sem
fram fóru á lögþingunum, en voru þau eiginlegu Alþingis-
mál, ekki fara fram í landsyfirdóminum. Þá var það og
boðið, að málflutningur skyldi vera skriflegur og ekkert
17