Skírnir - 01.01.1930, Blaðsíða 266
260
Alþingi árin 1798—1800.
[Skirnir
yfirdóminum, þá bar hann þó fram á síðustu stund ininjar
þess, að hann var arftaki Alþingis, sbr. t. a. m. ákvæði 15.
gr. laga 20. okt. 1905, um þinglýsingu þá, er þar getur.
Meðan þetta gerðist í Kaupmannahöfn, kom Alþingi
saman á lögmæltum tíma í Reykjavík. Störfuðu lögþingin
undir forsæti varalögmanna, Stefáns Stephensens og Bene-
dikts Gröndals, og í lögþingisbók þess árs er ekkert skráð,
sem bendi til þeirrar breytingar, er þá var lögfest orðin,
um afnám Alþingis og hinna fyrri dómþinga. Var þinginu
slitið 23. júlí 1800, og stýrði Stefán varalögmaður síðast-
ur dómi.
í niðurlagi 13. gr. tilskipunar um yfirdóminn er svo
mælt fyrir, að stiftamtmaður skuli annast um, að hún komi
til framkvæmda innan eins mánaðar frá því að hún berst
honum í hendur, og að það verði birt almenningi á ís-
landi, hve nær dómurinn taki til starfa.
Tilskipunin barst ekki hingað til lands fyrr en með
póstskipinu árið eftir, undir mitt sumar. Getur stiftamt-
maður þess í bréfi til dómaranna og sýslumanna, 16. júlí
1801, þar sem hann sendir þeim tilskipunina og tilkynnir,
að Iandsyfirdómurinn taki til starfa 10. næsta mánaðar.
Justitiarius tók sér þegar fyrir hendur að þýða tilskipunina
á íslenzku, og var hún prentuð í Leirárgörðum í þeirri
þýðingu og kom út um mánaðamótin júlí—ágúst s. á.
Dómurinn kom því næst saman í fyrsta sinn á hinum
ákveðna degi í skólahúsinu á Hólavelli. Um þetta fyrsta
þinghald segir svo í þingbókinni: »Anno 1801 þann
10. Aug. f. m. setti Justitsraad og Justitiarius M. Stephen-
sen þann með For. af llte Julii 1800 hér á Iandi nýskip-
aða konunglega landsyfirrétt fyrir ísland í nærveru herra
stiftamtmanns 0. Stephanssonar sem præsidents og til-
skipaðra réttarins assessora.« Eru síðan greind skjöl, laga-
boð o. fl., sem upplesið var, og síðan »9) lét rétturinn upp-
hrópa, hvort nokkur nú biði sig fram með málsóknir eftir
stefnum, útgefnum annaðhvort af Iandsyfirréttinum eða
fyrverandi lögmönnum, en enginn mætti«. Frekara greinir
þingbókin ekki. En í 2. árg. Minnisverðra Tíðinda er þess