Jörð - 17.06.1941, Síða 14

ar miklu fremur hluti hins nýja heims. ÞaS er fundið og byggt á
miSöldum og meginland Vesturheims fundiS í sömu landkönnunar-
atrennu norrænna manna. Og þó aS þaS týndist aftur um hríS
NorSurálfuþjóSum, þá lifSi minningarneisti og hefir vafalítiS
tendraS þann eld, er fimm öldum seinna leiddi til nýs fundar og
landnáms Vesturheims. Og Grænland, sem öldum saman var byggt
islenzkum mönnum og skoSaS sem nokkurs konar „amt“ úr ís-
landi, er óvéfengt amerískt. Brezkar þjóSir byggja lönd í fjórum
álfum heims og eru brezkar jafnt fyrir því. Hví skyldum vér ekki
geta haldiS áfram aS vera norrænir menn, þó aS vér teldumst til
hins nýja heims? Ekki myndu landar vorir vestan hafs verSa oss
meS öilu ónýtir til ýmiskonar fyrirgreiSslu, er viS þetta opnuSust
ástæSur til. ESa er þá sú eftirsjá aS hinum gamla heimi, sem
virSist hreint og beint elliær orSinn? ESa hvort myndi þaS ekki
vegsamlegt hlutskipti og merkilegt hlutverk aS eiga þátl í þvi aS
vera tengiliSur milli norræna þjóSa og enskumælandi, hins nýja
og hins ganda heims? Sbr. lika ummæli Nygárdsvolds í ræðpnni,
er hann flutti viS árdegisverS norsku stjórnarinnar í London fyrir
íslenzku blaðamennina.
í opinberum milliríkjamálum og á alþjóSIegum mótum munu
Bandaríkin vafalítið hér eftir telja oss ameríska þjóð. En eftir
höfðinu dansa limirnir. Sennilega ættum vér að geta haft innhlaup
i báðum búunum: hinu nýja og hinu gamla — eftir ástæðum. Það
væri eðlilegast að landfræðilegum og sögulegum rökum. Og það
yrði oss áreiðanlega bæði hagkvæmast og ljúfast. Einbúinn i At-
lantshafi hefir nokkura sérstöðu í því að geta orðið „öllum allt“ —
og hann á að ganga liiklaust inn í hlutverk sitt.
Vér erum, íslendingar, fáir* og smáir. En vér skipum engu að síð-
ur virðulegan sess í menningarsögu hins liðna tima. Hví skyldi oss
ofætlun að ná sama hlutfalli nú — eða fara dálítiS fram úr því,
eftir allt það náttúruúrval á fólki, sem farið hefir fram í landi
voru á umliSnum öldum? ESa skyldi ekki vera unnt að koma þjóS
til að rækta sjálfa sig, nema í hernaðartilgangi? Slikt og þvilíkt
er próf á gildi friðsamlegra lýðfrelsishugsjóna.
\T ÉR GETUM BÆÐI ÞETTA OG ANNAÐ, íslendingar, ef vér
hendum ekki á glæ því, sem Jesús Kristur ávann oss. Hin
fyrirhugaða vernd Bandaríkjanna er, veraldlega skoðað, efnilegust
af þeim kosturn, sambærilegum, sem fyrir hendi voru. En livaS er
það, sem ekki fær brugðizt? — — nema gifta þess, er felur GuSi
allt sitt ráð.
Reykjavik, 10. og 11. Júlí 1941.
156
JÖRÐ