Jörð - 17.06.1941, Page 54

og sum hin frægu „Ivvæði Ossians“, biblíu allra róman-
tiskra skálda, uppáhaldsbók Goethe, þegar hann skrifaði
Werthers Leiden. Seinna fer Jónas Hallgrímsson líka að
þýða Ossian.
Allir eru þó sammála um, að hin raunverulega endur-
vakning í íslenzkum skáldskap komi fyrst til sögunnar
eftir júlíbyltinguna frönsku með Fjölnismönnum, hinum
ungu framfararfúsu menntamönnum í Höfn um þær
mundir. Jónas Hallgrímsson var liið sjálfsagða skáld nýju
lireyfingarinnar. Föðurlandsástin fyllti hann andagift, og
með Ijóðagerð hans fær íslenzkur skáldskapur nýtt inni-
hald og nýtt form.
ÍAUGUM MANNS, sem horfir é íslenzkan skáldskap að
utan, koma í fyrsta lagi tvær aðallínur í ljós, fyrst línan
aftur í tímann að forna skáldskapnum, því næst línan
út á við, að umheiminum. Jónas Hallgrímsson er ágætt
dæmi beggja þessara stefna, livernig álirif þeirra gera vart
við sig i íslenzkum kveðskap, bæði þá, á tímabili lians,
og seinna.
Það er óþarfi að skýra hérna, hvað átt er við með lín-
unni aftur í tímann. Öllum er kunnugt, á live víðtækan
hátt öll íslenzk skáld nota orð og bragarhætti að forn-
um sið. Á svipaðan hált eru orð og orðmyndir úr þjóð-
lcvæðum Dana á miðöldum tekin gild í skáldamálinu frá
tímabili Oelilenschlagers og fram á þennan dag. Sérstak-
lega er Jónas Hallgrímsson einmuna snillingur að hag-
nýta sér gömlu bragarhættina og láta þá og nútímamálið
falla smekkvislega saman. Það er óþarfi að rekja liér öll
dæmi þess; allir unnendur kvæða Jónasar þekkja notk-
un lians á fornyrðislagi og Ijóðahætti í ýmsum fallegustu
kvæðum lians.
Fundvísi Jónasar á bragarhætti og orðbragð Eddu-
kvæðanna og smekkvis hagleiki hans í notkun þeirra eru
óviðjafnanleg. Ungur Iiafði liann drukkið Suttunga-mjöð-
inn, og er um hann sagt af skólabræðrum hans, að hann
„las mikið fornsögurnar og hinn forna skáldskap“ þegar
196 JÖRD