Búnaðarrit - 01.01.1913, Síða 128
124
BÚNAÐARRIT
er nauðsynlegt, til þess, að breyta efnaforða jarðvegarins í
nothæf sambönd fyrir gróðurinn bæði beinlínis og óbeinlínis.
Súrefni og kolsýra loftsins vekja og valda margskonar
efnabreytingum i jarðveginum, og loftið er nauðsynlegt
skiiyrði fyrir starfi fjölda smælingja, sem í jarðveginum
lifa, og menn nú á seinni árum eru íarnir að telja að
hafi meiri þýðingu fyrir eða áhrif á frjósemi jarðvegar-
ins en nokkurt annað afl. Hingað til hafa efnin í jarð-
veginum verið talin fremst í flokki, þegar um frjósemi
hans var að ræða eða hæfileika til að fóstra mikinn og
góðan gróður. Nú eru menn farnir að telja smælingja-
líf jarðvegarins í fremsta flokki. En til þess að það só-
heilbrigt og hagkvæmt fyrir gróðurinn, verðor að vera.
víst jafnvægi milli vatns og lofts í jarðvegínum.
Yatnseyðsla og vatnsþörf plant.nanna er misjöfn, og
eftir því gera þær misjafnar kröfur til framræsiunnar.
Til þess að sýna misjafna vatnsþörf plantna heíir C. v.
Seelhorst raDnsakað jarðrakann undir ýmsum ræktuðum
plöntum í 25, 50 og 75 cm. dýpi. i?essi tilraun sýndi þaðr
að jarðepli eyddu minstu vatni, þar næst kom rúgur, þá
fóðurrófur. Af reyndum plöntum eyddi smári mestu vatni.
Tilraunin sýnir, að gróðurinn hefir áhrif á vatns-
magnið í jarðveginum, og enn fremur má draga af henni
þá ályktun, að framræslan þarf að vera því fullkomnari,
sem þær plöntur eyða minna af vatni, sem ræst er fyrir,
og kemur það vel heim við reynslu manna um það, að
jaiðepli þurfa þurran jarðveg — vel ræsta jörð. Vatns-
eyðsla eða þörf plantnanna fer og nokkuð eftir efna-
samsetning jarðvegarins. Þannig hafa tilraunir, gerðar
af dr. Heinrich Bunger (undir st.jórn áðurnefnds próf.
C. v. Seelhorst) árið 1904, til þess að finna hver áhrif
misjafnlega mikið vatn heflr á þroska hafraplantna á
jarðvegi, sem er auðugri eða fátækari af köfnunarefni —
sýnt, að plönturnar þurfa nál. 50 gr. meira vatn, til að
mynda 1 gr. þurefnis ofanjarðar (í ofanjarðar-hlutum
plantnanna) í magurri jörð en í frjórri. Vatnsþörfin er