Búnaðarrit - 01.01.1913, Side 141
BÚNAÐARRIT
137
til grasræktar í bili. Hér verður framræslan aðallega
gerð til grasræktar. Hjá öðrum þjóðum er og landið
jafnaðarlega betur hirt og ræktað en hjá okkur, en
reynslan hefir sýnt, að plönturnar komast af með því
minna vatn, sem jörðin er frjórri. Grasgróðurinn þolir
því meiri framræslu á vel hirtri frjórri jörð, en á ófrjórri
og illa hirtri.
Eg hefi áður drepið á það, að vatnsforðinn í jarð-
veginum sé oft „styzti stafurinn" í jarðræktinni hjá okkur
— vatnið væri of mikið, og framræslan það jarðabótastarf,
sem oft og víða ætti að ganga næst friðun landsins.
Að friðun landsins hefir mikið verið unnið hinn síðasta
áratug, og því verki verður lokið innan skamms. Mundi
þá vera tími til að snúa aðal-jarðabótastarfinu að fram-
ræslu í sambandi við nýyrkingu, og væri æskilegt, ef
það starf yrði undirbúið eftir föngum, meðal annars með
því að rannsaka, hversu þétt þarf að ræsa undir gefnum
kringumstæðum og hvernig heppilegast er að haga fram-
ræslunni yfir höfuð, þar á meðal það, að hve miklu leyti
á að nota lokræsi, og á hvern hátt þau geta orðið ó-
dýrust og endingarbezt.
Eg hefi áður minst á það, að Svíar verja árlega
stórfé til framræslu og hafa gert það síðan 1841. Á
árunum 1841—1898 hefir ríkið þannig veitt lán til fram-
ræslu, sem nemur 17,8 miljónum króna, og fyrir þetta
fé hafa verið þurkaðir 387718,ha. lands á 1653 stöðum.
Péð hefir verið veitt úr sérstökum sjóði, sem eg áður
hefi nofnt. Árið 1884 var sjóðnum skift í tvent: rcekt-
unarsjóö, til framræslu á landi til ræktunar, og frost-
sjóð, til framræslu í þeim einum tilgangi, að þurka landið
til þess að draga úr frostnæminu, þó landið væri ekki
notað til ræktunar, ef votlendir flákar lágu i nánd við
ræktað land.
Ræktunarsjóðurinn veitir árlega alt að 1 milj. kr.
lán til framræslu, og endurgreiðist það með 3,6% rentu