Búnaðarrit - 01.01.1913, Side 188

184
BÚNAÐARRIT
fyrir þetta er talið að sauðfénu fjölgi á þessum 13 ár-
um, 1770—1783, um meira en 96000 kindur. En
nú koma „móðuharðindin", sem eyddu meira en liélm-
ingi nantgripa, meira en 3/t af hrossum, og nœrri 4/«,
af sauðfé.
Eftir þetta tekur fénaðinum aftur að fjölga, enda
er nú ekki getið um fellisár, svo að eftir 11 ár, eða
1795, eru nautgripir orðnir tvofalt fieiri, hross meira en
tvöfalt fteiri, og sauðfé fimm sinnum fieira en 1784.
Ef maður rýnir ofurlítið lengra til baka og lítur á
17. öldina, þá sést að hún heflr verið að kalla má einn
langur harðindakafli. Öldin byrjaði með aftaka-harðind-
um, með vetrunum „Lurk“ og „Píningsvetri". Og á
öldinni koma hin mestu hafísaár, sem sögur fara af,
1615 og 1695. Þá rak hafís fyrir Garðsskaga að sunnan
og Látrabjarg að vestan. Það má því telja hin rnestu
undur, að til skyldi vera sá fjárstofn 1703, sem að framan
er getið. Þegar svo bætist hin mesta verzlunarkúgun
ofan á harðindin, þá megum við, sem nú lifum, undr-
ast það þrek og þrautseigju, sem þjóðin átti um þessar
mundir, og á hinn bóginn kosti landsins, þegar vel árar,
sem hvorttveggja hjálpaðist að, til að forða þjóðinni frá
eyðileggingu.
Yið lifum nú á framfarat-ímum og erum á fram-
faraskeiði, en ekki hefi eg trú á því, að við þyldum
aðrar eins hörmungar og þær, sem fénaðarfellirinn leiddi
iðulega yfir þjóðina á 17. og 18. öldinni og fram á hina 19.
Við mundum flýja landið þíisundum samun og spyrja
elcld um hvað við taslci, ef mikill og víðtækur fénaðar-
fellir kæmi fyrir. A því áttu forfeður oJcJcar engan Jcost.
En við ættum lika að hafa iært svo mikið af reynslu
undanfarinna alda, að við sæjuni nú live hættulegt
l»að er, að gera engar ráðstafanir til að taka á
nióti þeim vetrar- og vorharðinduni, sem iiafísinn
getur leitt yfir landið þegar minst varir. Við ætt-