Búnaðarrit - 01.01.1933, Page 426
416
BÚNAÐARRIT
Norðurlanda hefir sýrumagn, er nemur pH 4—5, og
humusmagn, sem samsvarar þuí, er finnst í íslenzkum
mýra- og móajarðvegi. Og jafnvel ræktaður steinkenndur
jarðvegur á Norðurlöndum hefir sýrumagn kring um
pH 5, þegar ekki hefir verið borið nóg á hann af kol-
súru kalki. Orsökin til þessa mismunar er sýnilega sú,
sem fyrr hefir verið drepið á, að basaltið, og aðrar ísl.
bergtegundir, hafa tilhneigingu til þess að gefa ósúran
jarðveg (basiskan), en granít og gneis mynda súran
jarðveg, er þau veðrast. En þetta atriði er afar-heppilegt
fyrir íslenzka jarðrækt, því að jarðvegur landsins þarfn-
ast þess sýnilega ekki, að borið sé í hann kalk. En
slíkt er nauðsynlegt allri jarðrækt í Danmörku, ef hún
á að bera sig fyllilega. Og Island á vart nógu mikið af
kalknámum, væri það nauðsynlegt, að bera kalk á.
Samkvæmt nýjustu reynslu í Danmörku er það heldur
ekki heppilegt að bera svo mikið kalk á humus-auðugan
jarðveg, að sýran hverfi úr honum (pH yfir 7). Upp-
skeran verður vissari (því plönturnar veikjast síður af
ýmsum sjúkdómum), ef sýrumagnið er kring um pH 6,
eins og í íslenzkum jarðvegi. Sundrun köfnunarefnisins
(lífrænt köfnunarefni breytist í ammoníak og salpéturs-
sýru) fer líka sæmilega fram við þetta sýrumagn. Það
er einnig hið litla sýrumagn, sem er orsök til þess að
aurhellumyndanir með upplausn »kvoðukendra efna«
(kolloidal efna), og næringarefna í efstu lögum jarðvegs-
ins, er ekki til á íslandi, ekki einu sinni þar, sem þéttur
svörður er fyrir. Annarsstaðar á Norðurlöndum myndar
þéttur svörður ávalt hina skaðlegu lagskiftingu jarðvegs-
ins, sem einkennir aurhellumyndanirnar. Það sýrumagn,
sem íslenzkur jarðvegur hefir, ætti einnig að vera hag-
stætt bakteríulífinu, bæði bakteríum, sem sundra lífræn-
um efnum í ólífræn >) og þeim, er geta bundið köfnunar-
1) Þegar þessi sundrun er hægfara, er unnt að skýra það á
annan hátt (lítill hiti o. s. frv.).