Búnaðarrit - 01.01.1933, Page 455
BÚNAÐARRIT
445
sé ekki nema 35 pund og svo allt upp í 50 pund.
Munurinn er því mikill, en því meiri, sem kjölprósentan
er, því léttari er kindin í fóðri, miðað við lifandi þunga, og
því að jafnaði arðsamari. Kleifaféð er það afbrigði af okkar
fé, sem jafnaðarlega skilar mestri kjótprósent á blóðvelli.
Vera má, að þið í þessu sambandi hafið gaman af að
heyra, að þyngsti hrútur veturgamall, sem komið hefir
verið með á sýningu, er Prúður á Bárðartjörn í Grýtu-
bakkahreppi, hann viktaði 104 kg. Af eldri hrútum hefir
Jökull á Bjarnastöðum í Bárðardal verið þyngstur eða
136 kg, þá fimm vetra. Hann mun vera þyngsti hrútur,
sem veginn hefir verið hér á landi.
Þá sáuð þið að ég mældi brjóstummál hrútsins. Eg
lagði bandið yfir um hrútinn fyrir aftan bógana, og
strengdi það svo fast inn í ullina, að það rétt væri hægt
að koma fingri milli þess og húðarinnar.
Brjóstummálið vill maður hafa sem mest, og við segjum,
að það sé ekki gott fyrri en það er orðið 110 cm eða mcira.
Þegar þið hugsið um brjóstmálið, þá sjáið þið, að það
fer eftir skrokkdýptinni og skrokkþykktinni. Því dýpri
sem skrokkurinn er, þ. e. a. s. því lengra, sem er frá
bringunni og upp á herðarnar, því meira verður vitan-
lega brjóstummálið, því bandið leggst upp og niður um
skrokkdýptina. En þykktin hefir líka áhrif á brjóstum-
málið, því um leið og það leggst utan um skrokkdýptina,
bungar það meira eða minna út til hliðanna eftir skrokk-
þykktinni.
Næstu tvö málin segja til um það, hver skrokkdýptin
er. Fyrst er mæld hæð skrokksins frá jörðu og upp
á herðar, en síðan hæðin frá jörðu og upp undir bring-
una. Þessi síðari mæling er kölluð lofthæð eða lappa-
hæð. Mismunurinn á þessum tveim málum er skrokk-
dýptin. Við köllum hana góða, þegar hún er 50 cm og
þykktina sæmilega hafi bandið, við það að liggja utan
um hrútinn, fengið 10 cm útslátt, og á ég þá við að
brjóstummálið verði 10 cm meira en tvöföld skrokkdýptin.