Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 51

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 51
Skólanámskrá í leikskóla Skólanámskrá fyrir leikskóla er ekki ætlað að vera námsgreinamiðuð eins og námskrá fyrir grunn- og framhaldsskóla. Spodek og Saracho (1994) segja bæði þroska- og kennslufræðikenningar liggja að baki námskrá í leikskóla. En þótt þær kenningar séu ólíkar eru þær oft teknar sem jafngildar. Að þeirra mati eru þroska- kenningar altækar (universal) og gilda fyrir börn í öllu samhengi og benda á lágmarks þroskaskilyrði. En kennslufræðikenningar eru nákvæmar og snúast um tiltækt nám í sérstöku samhengi og benda á hvernig hámarka má þroska og nám. Þroskakenningar sýna fram á margþætt áhrif sem breyta einstaklingum en kenningar um kennslufræði horfa á áhrif skólans á einstaklinga. Í Aðalnámskrá leikskóla (Menntamálaráðuneytið, 1999) segir að í leikskóla skuli leggja áherslu á skapandi starf barnsins og að ekki sé um beina kennslu að ræða sem stefni að ákveðinni fræðilegri þekkingu. Leikskólafræði séu fremur þroskamiðuð en fagmiðuð, með áherslu á leik barna sem náms- og þroskaleið, uppgötvunarnám. Val- borg Sigurðardóttir (1992) bendir á að leikskólakennarar eigi ekki að taka upp kennsluaðferðir sem kunna að henta kennurum í grunnskólum. Bernskan er að hennar mati sérstætt æviskeið á þroskaferli mannsins sem beri að virða. Hún bendir á að leikskólabörn þurfi góðan tíma til frjálsra og sjálfsprottinna leikja á eigin for- sendum, samfelldan tíma til þess og frið frá ótímabærum afskiptum fullorðinna. Í Noregi, Svíþjóð, Danmörku og Finnlandi eru áherslur í leikskólastarfi líkar því sem tíðkast hér á Íslandi (Jóhanna Einarsdóttir, 2001). En formlegar aðalnámskrár fyrir leikskólastigið eru til staðar í þessum löndum. Bandarísku samtökin National Association for the Education of Young Children (NAEYC) setja fram leiðbeinandi viðmið fyrir leikskólauppeldi. Samkvæmt skilgreiningu þeirra inniheldur námskrá markmið leikskólastarfsins, áætlun um viðfangsefni fyrir börnin, dagskipulag, tiltæk gögn og notkun þeirra, skipulag viðfangsefna og hvernig dagleg störf eru nýtt sem reynsla til að læra af. Að þeirra mati eiga viðmið fyrir framkvæmd námskrár að endurspegla þá sýn að börn séu virkir nemendur sem nýta sér margþætta reynslu til að byggja upp skilning sinn á veröldinni í kringum sig (NAEYC, 1998). Harriet K. Cuffaro (1995) nálgast skilgreiningu námskrár út frá hugmyndum Johns Deweys og segir að hún verði til í samspili á milli barna og fullorðinna. Kennarar skapi námsumhverfið með því að velja efnivið, skipuleggja leikstofur, gera dagskipu- lag og með því að þekkja áhugasvið barnanna og bera umhyggju fyrir þeim. Þeir skipuleggja viðfangsefni og gera áætlanir um verkefni sem laða fram og styðja við áhugasvið barnanna og beina þeim að dýrmætri þekkingarleit og tilraunum. En hún bendir á að rammi námskrár og viðmið nái ekki yfir öll atriði, aðstæður og samræður í leikskólanum. Oft er talað um að í skólum séu í raun tvær skólanámskrár í gangi samtímis, annars vegar sýnileg og skráð og hins vegar dulin og óskráð námskrá (hidden curriculum). Dulda námskráin taki til þess sem barnið lærir í aðstæðum sem sjaldan eru skilgreindar í hinni formlegu námskrá. Mikilvægt þykir að hafa þetta í huga við gerð skólanámskrár og ræða vandlega. Sérstaklega beri að skoða hvernig hin þögla I N G V E L D U R H R Ö N N B J Ö R N S D Ó T T I R 51
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.