Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Blaðsíða 59

Þá er trúlegt að breytingar og þróun undanfarin ár í leikskólaumhverfinu ásamt
nýjum hugtökum um starfshætti innan leikskólanna hafi komið fram sem óöryggi hjá
starfsmönnum þegar kom að skólanámskrárgerðinni. Starfsmenn tala um ný nöfn á
gömlum viðfangsefnum en skýrast koma þessi áhrif fram hjá leikskólastjóranum sem
talar um að með nýjum hugtökum sé eins og ákveðin þekking sé tekin frá henni og
tilkoma þeirra fái hana jafnvel til að efast um eigin þekkingu. Rodd (1998) segir að
breytingar í stofnunum geti haft víðtæk áhrif á þá sem í þeim standa eða þær snerta.
Það er ekki óalgengt að fólk bregðist við breytingum með kvíða, óöryggi og streitu,
jafnvel þeir sem eru sáttir við þær.
Niðurstöður sýna að í þessum leikskóla leggja starfsmenn þá merkingu í hugtakið
að skólanámskrá sé allt það sem unnið er með börnunum í leikskólanum og birtist
hún í öllu daglegu starfi að þeirra mati. Guðrún leikskólakennari sagði t.d:
Það er í raun og veru bara sagt í henni hvað við erum að gera, ég get
eiginlega ekki orðað það öðruvísi, vegna þess að allt sem stendur í
námskránni er það sem við erum nákvæmlega að gera hér á daginn og
heilu vikurnar, ekkert öðruvísi.
En þrátt fyrir óöryggi í upphafi vinnunnar kemur fram jákvæð afstaða hjá starfs-
mönnum til skólanámskrár og þýðingar hennar fyrir leikskólastarfið í heild. Þeir
segja að námskráin samræmi starfið innan leikskólans, geri það sýnilegra og útskýri
fyrir hvað leikskólinn stendur. Þeir telja að með tilkomu skólanámskrár séu þeir með-
vitaðri um starf sitt og hún styrki þá í að vinna að stefnu leikskólans. Hún auðveld-
ar þeim að rökstyðja starfið og gerir nýjum starfsmönnum auðveldara að hefja störf
í leikskólanum. Ekki síst leggja þeir áherslu á þýðingu skólanámskrár þegar kemur
að foreldrasamstarfi. Annars vegar er hún tæki til að upplýsa foreldra um starf leik-
skólans og hins vegar hjálpartæki í foreldraviðtölum. Einnig er bent á þýðingu skóla-
námskrár í tengslum við faglega umræðu um leikskóla almennt í þjóðfélaginu.
Starfsmenn tala ekki um námskrána sem stjórntæki en leikskólastjóri lítur á handbók-
ina sem stjórntæki, en hafa verður í huga að skólanámskráin er nýtilkomin. Sjá má að
reynsla starfsmanna og viðhorf til skólanámskrár eru þau sömu og sett eru fram í
Aðalnámskrá leikskóla (Menntamálaráðuneytið, 1999) um hlutverk skólanámskrár
sem felst m.a. í því að gera starfið sýnilegra og markvissara, veita yfirsýn yfir for-
sendur í rekstri leikskólans og uppeldisstarfi og auðvelda samstarf við foreldra.
Hvaða leiðir fer starfsfólk til að sameinast um inntak skólanámskrár?
Sú viðtekna hugmynd innan leikskólafræðanna að börnum sé hollast að læra af því
að leika sér (Katz og Chard, 2000) og að leikskólafræði séu fremur þroskamiðuð en
fagmiðuð (Menntamálaráðuneytið, 1999) er ríkjandi þegar starfsmenn skilgreina
hugtakið skólanámskrá. Þeir líta svo á að skólanámskrá í leikskóla byggi á hefð-
bundnum hugmyndum um uppeldis- og menntastarf í leikskólum og þeim starfs-
háttum sem þar tíðkast. Við gerð námskrár leikskólans var byggt á þeim grunni og
því efni sem var til í leikskólanum en ekki innleiddar nýjar hugmyndir. Ferill
námskrárgerðarinnar fólst því í að skilgreina og flokka starfið í leikskólanum,
I N G V E L D U R H R Ö N N B J Ö R N S D Ó T T I R
59