Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 75

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 75
fyrst um 1951 (Pletsch, 1981). Í ljósi slíkra kenninga var lögð áhersla á mikilvægi þess að ríkjum „þriðja heimsins“ væri hjálpað til framþróunar af ríkjum „fyrsta heimsins“. Margir fræðimenn, einnig þeir sem vinna innan ramma þróunarstofnanna, hafa gagn- rýnt þær ímyndir sem þróunarhjálp hefur iðulega brugðið upp af íbúum svokallaðra vanþróaðra landa, þá sérstaklega vegna áherslu texta þróunarstofnanna á einstak- linga og samfélög sem óvirk viðföng (Kristín Loftsdóttir, 2003b). Chandra T. Mohanty (1991) hefur gagnrýnt vestrænar ímyndir af konum í þriðja heiminum fyrir áherslu á óvirkni þeirra og einsleitni. Að sama skapi hafa fræðikonur einnig gagnrýnt ímyndir íslamskra kvenna sem fórnarlamba og hvernig slíkar orðræður hafa verið notaðar til að réttlæta íhlutun valdameiri þjóða í málefni annarra ríkja (Kahf, 1999). Ímyndir og rannsóknir á námsbókum Rannsóknir á námsbókum hafa verið fjölþættar hvað varðar nálgun og aðferðir. Skoðaðir hafa verið textar námsbóka, myndir, myndatextar, töflur og kort og hefur til þess beitt tíðnirannsóknum, sögulegri nálgun og orðræðugreiningu, samhliða því að kenningalegt sjónarhorn og fræðilegur bakgrunnur rannsakenda er ólíkur. Rann- sóknir á námsbókum erlendis hafa gefið til kynna að tíðni birtingar ákveðna hópa er mismunandi í námsbókum og ekki alltaf í samhengi við veruleikann. Rannsókn Myra Max Ferree og Elaine J. Hall (1990) á félagsfræðibókum í Bandaríkjunum sýnir að konur birtast mun sjaldnar í námsbókum en karlar og John Hopkin (2001) hefur bent á í rannsókn sinni á breskum landfræðibókum að lítil áhersla sé á umfjöllun um lönd utan Evrópu. Ferree og Hall undirstrika þó einnig að mikilvægt sé að skoða ekki eingöngu tíðni birtinga ákveðna hópa heldur samhengi umfjöllunarinnar, en fyrr- nefnd rannsókn þeirra gefur til dæmis til kynna að konur eru oftast tengdar um- fjöllun um kyn eða heimilið. Rannsóknir á textum bandarískra námsbóka hafa einnig gefið til kynna að Bandaríkjamenn af afrískum uppruna eru oft tengdir fátækt í bókunum. Greining Rosalee A. Clawson og Elizabeth R. Kegler (2000) myndum og myndatextum amerískra framhaldsskólabóka komust að þeirri niðurstöðu að ætla má af bókunum að svart fólk sé mun stærra hlutfall fátækra í bandaríkjunum en er í raunveruleikanum. Þær telja þetta undirstrika hvernig námsbækur geta óaðvitandi ýtt undir fordóma gagnvart ákveðnum hópum samfélagsins. Rannsóknir hafa jafnframt dregið athygli að birtingamyndum annarra minnihluta- hópa í skólabókum, m.a. orðræðum um fólk sem tilheyrir þjóðernislegum minni- hlutahópum eða umfjöllun um önnur þjóðríki (Al-Qazzaz, 1978; Whatley, 1988; Kaomea, 2000). Mariamne H. Whatley (1988) bendir á að myndum sem tilheyri slíkri umræðu hætti til að staðsetja vestræna menningu sem viðmiðið og önnur samfélög sem frávik, með því að draga fram nógu framandi atriði í menningu annarra. Rann- sókn Ayad Al-Qazzaz (1978) á ímyndum araba í Bandarískum námsbókum bendir á að tilhneiging sé að birta mynd af aröbum sem vanþróuðum og utan við breytingar í heiminum. Fjallað er um samfélög hirðingja eins og þau hafi ekkert breyst og séu án allra tengsla við ríkisvaldið og umheiminn. Hvað varðar ímyndir Afríku í skólabókum, hefur verið tilhneiging til að fjalla um heimsálfuna Afríku sem án sögu og að baki Vesturlöndum í þróunarlegum skilningi K R I S T Í N L O F T S D Ó T T I R 75
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.